Tyle o nim napisano, ze nie trzeba jubilata przedstawiać - zna go cała Polska, nie tylko ta morska, której
jest symbolem, ale bodajże każdy nieco starszy mieszkaniec kraju nad Wisłą albo oglądał "Dar Pomorza" w Gdyni czy w Szczecinie, albo o nim słyszał.
Zbudowany i zwodowany w Hamburgu 12
października 1909 roku - dokładnie 100 lat temu - jako fregata szkolna "Prinzess Eitel Friedrich", trafił po I wojnie światowej do Francji, a w 1929 roku został nabyty przez Pomorski Komitet Floty
Narodowej dla Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, by po remoncie zastąpić wycofany ze służby "Lwów" . Podczas ogólnonarodowej zbiórki na kupno żaglowca najbardziej ofiarnymi okazali się mieszkańcy
Pomorza, dlatego też fregata otrzymała imię "Dar Pomorza"... Tak zaczęła się jej trwająca nadal służba pod polską banderą. Do wybuchu II wojny światowej "Dar Pomorza", z komendantem Konstantym
Maciejewiczem, doskonale spisywał się w roli ambasadora morskiej Polski, odbywając dalekie podróże szkolne, najczęściej pionierskie dla polskiej bandery, m.in. dookoła świata (1934-1935), i wokół Hornu
(1937). Lata II wojny "Dar Pomorza" spędził internowany w Sztokholmie, po wojnie pływał głównie na Morze Śródziemne, a od 1972 r. uczestniczył też w światowych zlotach i regatach żaglowców (tzw.
Operacjach Żagiel). Służbę na morzu zakończył w1981 roku, mając w dorobku 105 rejsów szkolnych, podczas których odwiedził 383 porty obce i przepłynął ponad pół miliona mil morskich, co odpowiada około 50
rejsom dookoła świata. Na jego pokładzie przeszło praktykę blisko 14 tys. słuchaczy szkół morskich, pod dowództwem sześciu komendantów, spośród których najbardziej zasłużonymi byli kpt.ż.w. Konstanty
Maciejewicz-Matyjewicz i kpt.ż.w. Kazimierz Jurkiewicz. Obowiązki żaglowca szkolnego PSM i WSM przejął nowo zbudowany "Dar Młodzieży", natomiast "Dar Pomorza" przekształcono w statek-muzeum, już
na stałe cumujący w Gdyni. Ten jeden z najpiękniejszych zachowanych żaglowców na świecie odwiedza teraz rocznie ponad 100 tys. osób, a do końca 2008 r. uzbierało się prawie 3,4 mln zwiedzających. Nasza
najsłynniejsza "biała fregata" obchodzi za kilka dni setną rocznicę wodowania, a kulminacją jubileuszu będzie symboliczne odnowienie chrztu, co zaplanowano na sobotę 10 bm., łącznie z sesją
historyczną. Tym razem chrzestnymi będą Barbara Szczurek - żona prezydenta Gdyni, i Marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski. Wielu fachowców jest zdania, że "Dar" mógł jeszcze długo pływać, ale
trudno, stało się, jest statkiem-muzeum, jego setne urodziny mają przypomnieć polskie dążenia do morza oraz zwrócić uwagę, że 100-latek - chociaż krzepki - wymaga dalszej opieki. Warto przypomnieć - z
naszego szczecińskiego punktu widzenia - że "Dar Pomorza", kojarzony praktycznie tylko z Gdynią, ma też sporo powiązań z naszym miastem, poczynając od tego, że jeszcze jako "Prinzess Eitel
Friedrich" bywał w niemieckich portach Szczecina i Świnoujścia przed I wojną światową, a z kolei po II wojnie był żaglowcem obu szkół morskich - gdyńskiej i szczecińskiej, której pierwszym dyrektorem
był właśnie legendarny "kapitan kapitanów", czyli wieloletni komendant "Lwowa" i "Daru Pomorza" kpt.ż.w. Konstanty Maciejewicz. Oczywiście "Dar" cumował wtedy wielokrotnie przy Wałach
Chrobrego, przewożąc nawet z Gdyni do Szczecina część pomocy naukowych, a na jego pokładzie przechodzili praktyki słuchacze szczecińskiej PSM i WSM, stanowiący później trzon kadr oficerskich PŻM i innych
armatorów. Jednym z nich był np. szczecinianin emerytowany kpt.ż.w. Wiktor Czapp, v-ce przew. Towarzystwa Przyjaciół "Daru Pomorza", a w Honorowym Komitecie obchodów jest obecny Rektor Akademii
Morskiej w Szczecinie prof. kpt.ż.w. Stanisław Gucma.
Byli mieszkańcy Pomorza Zachodniego nie uczestniczyli w zbiórce pieniędzy na zakup "Daru Pomorza", ale zapisali się później w jego
powojennej historii. Warto to przypomnieć. Może ktoś z Czytelników posiada historyczne zdjęcia z wizyt żaglowca w Świnoujściu i Szczecinie, w latach 1910-1919, i z lat 1947-1980, i może je udostępnić?
Wspólnie ze szczecińskimi wychowankami "Daru Pomorza" planujemy na grudzień skromniejsze spotkanie jubileuszowe w Pałacu Młodzieży, w ramach Programu Edukacji Morskiej i chętnie takie zdjęcia
pokażemy. Proszę o kontakt - tel. (508) 180-035, lub e-mail edumorska@palac.szczecin.pl
Wydrukuj artykuł
