Coroczne spotkanie Baltic Pilotage Authorites Commision (BPAC), organizacji będącej ciałem doradczym HELCOM
(Baltic Marine Environment Protection Commission), odbyto się 2-5 czerwca br., w Rydze. W konferencji uczestniczyło 35 delegatów z 8 krajów członkowskich BPAC (zrzeszającej 9 państw nadbałtyckich i
Norwegię). Stronę polską reprezentowała Anna Wypych-Namiotko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, oraz kpt. Krzysztof Kuropieska, starszy specjalista w Departamencie Bezpieczeństwa Żeglugi
i szef polskich pilotów bałtyckich.
Udziału w spotkaniu, ponownie, nie wzięła delegacja Rosji. Uniemożliwiło to przeprowadzenie rozmów na temat ułatwień w odprawach granicznych dla dalekomorskich
pilotów bałtyckich państw członkowskich BPAC, przy zejściu w portach rosyjskich, a w szczególności w St. Petersburgu i Primorsku. Problem dotyczy też Polski. Informacja, iż niezbędny czas na uzyskanie
wizy rosyjskiej umożliwiającej naszym pilotom zejście ze statku i powrót droga lotniczą do kraju wynosi minimum 5-7 dni roboczych, sprawiła, że byliśmy zmuszeni, pod koniec maja br., odmówić wykonania
usługi pilotowej dużego tankowca na trasie Gdańsk - St. Petersburg. Należy wyjaśnić, iż administracja morska Rosji jest, od paru lat, w sporze formalnoprawnym z duńską administracją morską, dotyczącym
pilotażu w Cieśninach Duńskich - i relacje te przełożyły się na stosunki Rosji z BPAC.
Konferencja rozpoczęła się, tradycyjnie, od sprawozdania sekretariatu BPAC, który od początku istnienia
organizacji prowadzony jest przez Royal Danish Administration of Navigation and Hydrography. Następnie, delegaci poszczególnych państw podali szczegółowe dane, dotyczące pilotażu pełnomorskiego na
Bałtyku, a w przypadku Danii - również pilotażu trasowego w Cieśninach Duńskich, oraz ilości usług wykonanych w pilotażu portowym i ilości wystawionych przez administracje morskie poszczególnych państw
PECs (Pilot Exemption Certificate). Informowali również o ilości stacji pilotowych, liczbie zatrudnionych pilotów i personelu pomocniczego.
Każda z delegacji prezentowała swoje plany i nowe
przedsięwzięcia. Bardzo ciekawe były wystąpienia przedstawicieli Danii i Szwecji, jak też Finlandii, gdzie dokonywane są bardzo głębokie zmiany ustaw pilotowych oraz struktur organizacyjnych (odchodzenie
od państwowego monopolu).
Z dużym zainteresowaniem zebranych spotkały się także wystąpienia delegatów Niemiec i Norwegii. Strona niemiecka przedstawiła plan modernizacji Kanału Kilońskiego, który
obejmuje poszerzenie wschodniej części (etap I) i pogłębienie kanału na całej długości (etap II).
Umożliwi to w przyszłości przejście kontenerowców o pojemności 2500 TEU. W Norwegii zaś, w 25 stacjach,
zatrudnionych jest 250 pilotów. Szkolonych jest 18 nowych. Norweska Administracja Morska (Norwegian Coastal Administration), zatrudnia też, jako pilotów, 2 kobiety (trzecia jest praktykantką).
Odbyła się również dyskusja na temat efektów prac, powołanej w 2006 r., na konferencji w Warnemunde, grupy roboczej, której zadaniem była nowelizacja przepisów BPAC. Proponowany zakres nowelizacji
pozostawił bowiem zapis, dotyczący obowiązku zatrudniania pilota dalekomorskiego państwa na terenie którego leży port wyjścia statku, zgłaszającego zapotrzebowanie na taką usługę (port-of-departure rule).
Wyrażono pogląd, iż port-of-departure rule jest niezgodna z Dyrektywą 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, z 12 grudnia 2006 r., dotyczącą usług na rynku wewnętrznym. Zdaniem przedstawicieli
innych delegacji BPAC, jako organizacja międzynarodowa zrzeszająca państwa członkowskie Unii Europejskiej, oraz Rosję i Norwegię, nie powinna implementować wewnętrznych przepisów unijnych do swojego
regulaminu.
Istnieją obecnie tendencje, wśród państw uprzywilejowanych ze względu na swoje położenie geograficzne, np. Dania (cieśniny Sund i Wielki Bełt), oraz w mniejszym stopniu Szwecja z Finlandią
na obszarze Zatoki Botnickiej, do monopolizacji pilotażu pełnomorskiego na Morzu Bałtyckim. W dalszej perspektywie, mogłoby to doprowadzić do upadku tego typu pilotażu w niektórych państwach
nadbałtyckich, gdyż praktycznie nie miałyby one sposobności do szkolenia i praktyki swoich kandydatów.
Głównym rzecznikiem usunięcia z przepisów BPAC tzw. prawa portu wyjścia jest Dania, która ma w tym
swój interes. Jednak idea tak daleko idących zmian nie odpowiada innym członkom BPAC (w tym Polsce), a w szczególności Szwecji i Niemcom.
Na zakończenie konferencji, na wniosek delegacji
szwedzkiej, uchwalono powołanie nowej grupy roboczej, z udziałem przedstawicieli Polski, która zajmie się dalszymi pracami nad nowelizacją przepisów BPAC. Grupa powinna zakończyć prace"do końca marca
2010 r. i przedstawić projekt nowych przepisów na następnej konferencji BPAC, która odbędzie się na początku czerwca 2010 r., w Norwegii, w Geiranger.