- Zamknięcie hałdy fosfogipsów w Wiślince nie wpłynie na wielkość produkcji, a jedynie na zmianę technologii wytwarzania nawozów fosforowych - zapewnia Mirosław Piepka, rzecznik prasowy Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych "Fosfory". Oznacza to stopniowe przechodzenie firmy na inną technologię produkcji nawozów, w wyniku której Fosfory nie będą już wytwarzać odpadów, a więc nowe składowisko nie będzie potrzebne. Już od kilku lat, firma produkuje część nawozów z importowanego kwasu fosforowego. Tym samym, zmniejsza import fosforytów, co oznacza brak odpadu produkcyjnego jakim jest fosfogips. Jednak wysoka cena kwasu fosforowego powoduje, że wysoka jest cena produktu finalnego, czyli nawozów fosforowych. Sprawę komplikuje także poważny niedobór kwasu fosforowego na rynkach światowych. - W br. udało nam się, poprzez Ciech, pozyskać kwas fosforowy z Izraela. Mamy też nadzieję, że otwarcie 2 dużych fabryk tego surowca, w Iranie i Chinach, sprawi, że będzie on bardziej dostępny - wyjaśnia M. Piepka. Obecna metoda produkcji, oparta na fosforytach importowanych głównie z Maroka i Tunezji, jest znacznie tańsza, lecz dostarcza znaczną ilość odpadów, czyli fosfogips, który składowany jest w Wiślince. Hałda jednak ma zostać ostatecznie zamknięta do końca 2009 r. Oznacza to, że do 1 stycznia 2010 r. Fosfory muszą całkowicie przestawić się na produkcję nawozów z kwasu fosforowego. Opracowano również metodę produkcji nawozów bez kwasu fosforowego, ale uzyskiwany produkt jest mniej popularny na rynku. Obecnie trwają prace związane z definitywnym zamknięciem składowiska. Wykonywane są przypory hałdy ze świeżego fosfogipsu, co umożliwi wykonanie wjazdu na jej koronę. Jednocześnie przypora wzmocni ściany składowiska od strony Martwej Wisły. Trwa również proces wykorzystywania fosfogipsu jako materiału budowlanego oraz prowadzona jest rekultywacja hałdy (zrealizowana w 60%), którą pokrywa się zielenią. - Ważnym elementem proponowanych rozwiązań jest wykorzystanie świeżych fosfogipsów jako materiału gruntowego do wykonania robót ziemnych. Podejście takie jest rozwiązaniem często stosowanym na składowiskach odpadów przemysłowych. Zastosowanie świeżych fosfogipsów do zamknięcia składowiska ułatwi prowadzenie robót ziemnych i sprzyjać będzie zwiększeniu wytrzymałości projektowanych budowli ziemnych, na skutek procesów przyspieszonej krystalizacji - stwierdził prof. Zbigniew Młynarek, geotechnik z Politechniki Poznańskiej. Dodatkową produkcją, prowadzoną przez Fosfory już od wielu lat, jest wytwarzanie kwasu siarkowego dla odbiorców zewnętrznych. Nie jest to jednak wielkość, która miałaby zasadniczy wpływ na wynik finansowy firmy. Fosfory posiadają także własne nabrzeże (Chemików), położone przy wejściu do Kanału Kaszubskiego. Jego długość wynosi obecnie 390 m, co umożliwia cumowanie i przeładunek 2 statków (o ładowności ok. 30 tys. t) jednocześnie, a głębokość eksploatacyjna waha się od 7,8 do 10,2 m. Nabrzeże wyposażone jest w urządzenia do wyładunku i załadunku towarów masowych, sypkich i płynnych, które obsługiwane mogą być z wydajnością 4,5-6 tys. t/dobę (ładunki sypkie) i 450 t/godz. (ładunki płynne). Firma korzysta także z nabrzeża Przemysłowego (usytuowanego w Kanale Kaszubskim), o długości 220 m, będącego własnością Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, gdzie możliwy jest załadunek towarów masowych, sypkich i płynnych. Głębokość eksploatacyjna przy nabrzeżu wynosi 5,8 m. Nabrzeża wykorzystywane są od 1976 r., zaś w 2004 r., kiedy wielkość przeładunków wyniosła ponad 1,5 mln t, firma zdecydowała się na modernizację i rozbudowę nabrzeża Chemików. Obecnie, wielkość przeładunków przy obu nabrzeżach waha się w granicach 1-1,5 mln t. Są to fosforyty sprowadzane z Afryki. Także kwas fosforowy dostarczany jest do zakładów drogą morską. - Jeśli chodzi o obsługę ładunków zewnętrznych, przywożonych statkami, są to, niestety, sytuacje incydentalne. Mimo naszych starań, aby wykorzystać nabrzeża także do obsługi klientów zewnętrznych - dodaje M. Piepka. Firma ma też do dyspozycji terminale przeładunkowe do towarów płynnych i sypkich. W przypadku tych pierwszych, są to terminale: melasy (o pojemności 24,5 tys. t), roztworu saletrzano-mocznikowego UAN (o pojemności 22,5 tys. t), kwasu siarkowego (o pojemności 20 tys. t), ługu sodowego (o pojemności 13 tys. t) oraz kwasu fosforowego (o pojemności ok. 8 tys. t). W przypadku ładunków sypkich, są to terminale: sody (o pojemności 10 tys. t) oraz nawozów i fosforytów (o pojemności 60 tys. t). Wszystkie terminale mogą być obsługiwane zarówno koleją, jak i poprzez nabrzeża portowe. Zaś terminal melasy może być obsługiwany także samochodami. W rzeczywistości, nie są one jednak prawie w ogóle wykorzystywane. Nawozy produkowane w Gdańsku są bowiem wywożone w 99% drogą lądową, a mimo starań firmy, nie znaleźli się kontrahenci zainteresowani przeładunkiem i magazynowaniem towarów w terminalach Fosforów. Ponadto, w 2009 r. sprzedaż nawozów może zostać znacznie ograniczona. Wszystko za sprawą spadku cen płodów rolnych oraz znacznego (od stycznia ub.r.), bo o ponad 100%, wzrostu cen nawozów. Oznacza to, że rolników coraz mniej stać na ich zakup. - Obserwujemy coraz większy spadek popytu na nawozy. Dlatego, naszym głównym zadaniem jest obecnie zintensyfikowanie ich sprzedaży, w każdy możliwy sposób - podkreśla M. Piepka. Spadek sprzedaży nawozów jest teraz także problemem Ciechu SA, do którego, od 1995 r., należą Fosfory. Obecnie, posiada on 96,46% udziałów w gdańskich zakładach. Spółka znacznie obniżyła ostatnio prognozę zysku za br., z 225 mln zł do 88 mln zł.