Województwo pomorskie należało do jednego z pierwszych, które zakończyło negocjacje z Komisją Europejską i ustaliło budżet na realizację najważniejszych przedsięwzięć w regionie. Regionalny Program Operacyjny dla Pomorskiego (RPOWP) na lata 2007-2013 stanowi udaną kontynuację realizowanego na Pomorzu w latach 2004-2006 Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). EFRR dla Pomorza Gdańskiego Tym razem pomorscy negocjatorzy uzyskali z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 885 065 762 euro, co stanowi około 5,35 proc. całkowitej alokacji tego funduszu w ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych realizowanych przez samorządy województw. Do uzyskanych środków należy doliczyć jeszcze udział partnerów publicznych i prywatnych uczestniczących w realizacji projektów w Pomorskiem. Ich wkład szacuje się na 342,1 mln euro. W latach 2007-2013 samorząd, partnerzy publiczni i prywatni w ramach RPOWP zainwestują 1,3 mln euro. Na realizację celów Strategii Lizbońskiej przeznaczono na Pomorzu około 581,8 mln EUR, a więc blisko połowę środków wydatkowanych w ramach RPOWP. Program skupia się na realizacji zadań skoncentrowanych wokół 9 zasadniczych osi priorytetowych. Najwięcej, bo aż 23 proc. pieniędzy uzyskanych z Unii Europejskiej zostanie wydanych na regionalny system transportowy, a na rozwój i innowacje w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach samorządowcy postanowili przeznaczyć 21 proc. środków uzyskanych z EFRR. Również priorytetowo potraktowano rozwój lokalnej infrastruktury podstawowej (14 proc. zaplanowanych środków) oraz rozwój funkcji miejskich i metropolitalnych (12 proc.) Mniejsze kwoty przeznaczono na rozwój społeczeństwa wiedzy (7 proc.), na ochronę środowiska i rozwój energetyki przyjaznej środowisku (7 proc.), rozwój turystyki i ochronę dziedzictwa kulturowego (5 proc.), ochronę zdrowia i system ratownictwa (4 proc.) oraz rozwój lokalnej infrastruktury społecznej i wspieranie inicjatyw obywatelskich (4 proc.). Kasa z poślizgiem Jednak programy programami, a rzeczywistość skrzeczy. Już dawno minął 2007 r., a 2008 r. zbliża się ku końcowi i dopiero zostały rozstrzygnięte pierwsze konkursy, a następne, ogłoszone niedawno przez Agencję Rozwoju Pomorza, zostaną rozstrzygnięte dopiero w grudniu tego lub styczniu przyszłego roku. Na razie po ocenie formalnej wybrano 34 wnioski z 39 złożonych w ramach konkursów 8.1.1_1 oraz 8.1.1_3 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego (w ramach osi priorytetowej Lokalna infrastruktura podstawowa). Aktualnie projekty przekazane zostały do oceny przez wojewódzkich ekspertów. W przypadku oceny pozytywnej wartość zrealizowanych zadań inwestycyjnych osiągnie poziom około 90 mln zł. Są już pierwsze rozstrzygnięcia w obszarze Osi Priorytetowej 4 Regionalny system transportowy RPOWP na lata 2007-2013. Zarząd Województwa Pomorskiego wybrał projekty, które mają zostać wykonane w ramach Działania 4.1 Rozwój regionalnej infrastruktury drogowej (konkurs 4.1_2). Ze względu na dużą liczbę wniosków utworzył listę projektów wybranych do realizacji i listę rezerwową. Uwzględniając potrzeby samorządów lokalnych oraz realny wzrost kosztów wykonania inwestycji zarząd województwa zdecydował o zwiększeniu wielkości środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w ramach konkursu 4.1_2 o prawie 63,5 mln zł. Na listę rezerwową wpisano projekty, które nie zostały wybrane do finansowania w ramach RPOWP. Zgodnie z przyjętą koncepcją, wnioski, które znajdują się na liście rezerwowej mogą zostać wybrane do finansowania ze środków Programu Operacyjnego w terminie późniejszym lub zostaną automatycznie przeniesione na listę kolejnego naboru w ramach Działania 4.1. Konkursy dla małych i średnich Jest też dobra wiadomość dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MSP) z województwa pomorskiego. Agencja Rozwoju Pomorza w połowie września ogłosiła trzy konkursy. Konkurs dla MSP dotyczy tych właścicieli i menedżerów, którzy chcą wspomóc środkami z Unii Europejskiej takie przedsięwzięcia ogólne, jak: budowa, rozbudowa lub rozszerzenie zakresu działalności przedsiębiorstwa, przeprowadzenie zasadniczych zmian procesu produkcyjnego lub dokonanie zmian w sposobie świadczenia usług albo też unowocześnienie składników majątku trwałego niezbędnego do prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej firmy. Przy wsparciu funduszy RPOWP można też dokonać racjonalizacji logistyki firmy, przeprowadzić inwestycje pozwalające na oszczędność surowców i energii oraz ograniczanie emisji szkodliwych substancji do środowiska, a także dokonać informatyzacji firmy, w tym uzyskać fundusze na systemy zarządzania przedsiębiorstwem. Z funduszy unijnych można także otrzymać dofinansowanie na certyfikację wyrobów i usług. Ponieważ ustalono, że maksymalna kwota dofinansowania projektów w ramach tego konkursu wynosi 800 tys. zł, należy zakładać, że wsparcie otrzymają ci, którzy złożą najlepsze wnioski i będą najszybsi. Agencja Rozwoju Pomorza ogłosiła również konkurs nr 1.6.1_1 na projekty dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a realizowane w ramach RPOWP na lata 2007-2013 dla Poddziałania 1.6.1 Promowanie atrakcyjności regionu. Na działania promocyjne w ramach tego konkursu województwo pomorskie przeznaczyło prawie 13,4 mln zł. Minimalna wartość projektu wynosi 200 tys. zł. Nie określono natomiast w tym przypadku wartości maksymalnej projektu. W ramach konkursu będzie można realizować projekty sprzyjające rozwojowi systemów poprawiających przedsiębiorcom i inwestorom dostęp do informacji (np. przez tworzenie elektronicznych portali dla biznesu oraz banków informacji gospodarczej). W ramach konkursu rozpatrywane będą projekty oferujące usługi doradcze dla administracji samorządowej i instytucji otoczenia biznesu zajmujących się przygotowaniem ofert inwestycyjnych i obsługą inwestorów. Oczekiwane są również działania na rzecz organizacji i promocji wydarzeń regionalnych i ponadlokalnych, kampanii marketingowych promujących region w kraju i za granicą, a także badania i analizy rynkowe dotyczące Pomorza. Ogłoszono również konkurs nr 1.4_1 na projekty zapewniające systemowe wspieranie przedsiębiorczości (Poddziałanie 1.4). W tym przypadku środki również pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i wydatkowane będą z funduszy przydzielonych do Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. W tym konkursie na dofinansowanie projektów przeznaczono prawie 36 mln zł. Minimalną wartość projektów określono na 200 tys. zł, nie ograniczając maksymalnej ich wartości. Maksymalny udział dofinansowania projektów ze środków EFRR ustalono na 75 proc. wydatków kwalifikowalnych. Należy przy tym zaznaczyć, że wsparcie w ramach poddziałania 1.4, co do zasady, nie podlega regułom pomocy publicznej. Porty dostaną z Centrum Więcej szczęścia mają porty, bowiem latem Centrum Unijnych Projektów Transportowych znacznie zaawansowało proces weryfikacji projektów kluczowych znajdujących się na liście projektów indywidualnych planowanych do wykonania ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. W efekcie podpisano kilkadziesiąt tak zwanych preumów na realizację infrastrukturalnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Między innymi beneficjentami są zarówno duże, jak i małe polskie porty i miasta portowe. Centrum Unijnych Projektów Transportowych zawarło z Zarządem Morskiego Portu Gdynia SA dwie umowy dotyczące przygotowania projektów indywidualnych kluczowych. W ramach jednej z nich zaplanowano sfinansowanie budowy w Gdyni infrastruktury portowej do obsługi promów morskich wraz z dostępem drogowym i kolejowym o wartości prawie 490 mln zł (planowane dofinansowanie w wysokości ponad 230 mln zł, nr zadania 7.2-2), a w drugim przypadku zaplanowano przebudowę Kanału Portowego w Porcie Gdynia (odpowiednio - około 94 mln zł i 60 mln zł, nr zadania 7.2-3). W Elblągu w obrębie Starego Miasta za 33,8 mln zł (dofinansowanie 16,2 mln zł) dokonana zostanie modernizacja i rozbudowa infrastruktury portu morskiego (przeprowadzona zostanie przebudowa nadbrzeża oraz zbudowane zostaną kładki dla pieszych). Port w Gdańsku otrzyma nową infrastrukturę drogowo-kolejową o wartości ponad 127 mln zł dofinansowaną kwotą ponad 84 mln zł (nr 7.2-23 na liście indykatywnej). Beneficjentem będzie Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, a według ostatnich informacji inwestycję wykonywać będzie PKP PLK S.A. Podpisując preumowy Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) i beneficjenci zobowiązują się do przestrzegania zasad postępowania gwarantujących finansowanie i wykonanie projektu zgodnie z ustalonymi założeniami. Beneficjent od chwili podpisania umowy poddany zostaje monitoringowi w zakresie zasadniczych działań związanych z przygotowaniem i terminowym wykonywaniem inwestycji. Szczególną uwagę zwraca się na wartość inwestycji oraz planowany poziom dofinansowania. Dlatego po podpisaniu preumowy beneficjent zobowiązany jest do wypełniania "Zestawienia zamówień publicznych realizowanych w ramach projektu" ze wskazanymi danymi dotyczącymi zamówień publicznych dla wydatków planowanych do refundacji (kwalifikowalnych) i przesłanie tego dokumentu do CUPT. Na tej podstawie wybrane inwestycje będą poddane kontroli ex-ante.