Właśnie minęły 33 miesiące od naszego wstąpienia w szeregi Unii Europejskiej. W sposób
oczywisty nasuwa się pytanie: jaki to miało wpływ na sytuację rynku kontrolne go w Polsce? Pierwszą, lapidarną odpowiedzią jest, że żaden.
Żaden, bo nie zmieniła się paleta firm, które komercyjnie
kontrolują u nas towary będące przedmiotem obrotu międzynarodowego. Spodziewane, po naszym wstąpieniu do Unii, opanowanie rynku przez firmy kontrolne z tzw. starej Unii, nie nastąpiło. Jest kilka powodów,
które o tym zadecydowały. Po pierwsze, część z tych firm działa w Polsce od dawna, bo albo ma przedstawicielstwa, albo firmy polskie są ich agentami. Po drugie, o tym że inne firmy nie weszły na polski
rynek zadecydowało oszacowanie jego wielkości. Nie jest tajemnicą dla każdego, kto operuje na tym rynku, że jest na nim już od dłuższego czasu bardzo ciasno i trwa "wyrywanie" sobie wzajemnie zleceń.
Po trzecie, o tym, że nowe firmy nie weszły na nasz rynek, zdecydowały również niezwykle niskie ceny za usługi kontrolne.
Przedstawiona przeze mnie powyższa ocena rynku kontrolnego w Polsce jest jednak
dużym uproszczeniem. Rynek ten się zmienia - i to od dawna. Jakiś wpływ na te zmiany miało nasze wejście do Unii. Przede wszystkim, nastąpiła zmiana pewnych standardów funkcjonowania firm, którą
przyniosło nasze wejście w struktury Unii. Wydaje się, że najważniejszą sprawą było dopracowanie przez firmy sposobów pozyskiwania środków na realizację wielu przedsięwzięć dotychczas realizowanych ze
środków własnych.
Natomiast na to, że rynek firm kontrolnych cały czas ulega przeobrażeniom, wpływ ma również wiele czynników, które nie mają nic wspólnego z naszym wstąpieniem do Unii.
Firmy
kontrolne są firmami "podwyższonego rynkowego zaufania" dla swoich zleceniodawców. I to właśnie jest powodem, że od wielu lat, systematycznie, podnoszona jest jakość oferowanych przez nie usług. Wiele
z tych elementów, decydujących o jakości usług oferowanych przez firmy kontrolne, przyniósł rozwój technik informacyjnych.
Powiedzenie, że "czas to pieniądz", ma w tym przypadku znaczenie dosłowne.
Ułatwiają to techniki informacyjne, które mają niewątpliwy wpływ na jakość edycji i szybkość przesyłu dokumentów pokontrolnych do klientów.
Wydaje się również, że ogromny wpływ na jakość oferowanych
usług przez firmy kontrolne miał fakt uzyskania przez nie certyfikatów zarządzania jakością, zgodnych z normą ISO 9001:2000. Firmy kontrolne, które nie posiadają jeszcze tych certyfikatów, znalazły się w
dość trudnej sytuacji rynkowej, by nie powiedzieć, że stały się rynkowo mniej wiarygodne.
Był czas, kiedy w Polsce funkcjonowała praktycznie jedna komercyjna firma kontrolna i jedno komercyjne
laboratorium badawcze, które realizowały wszystkie potrzeby w zakresie kontroli towarów będących przed miotem obrotu międzynarodowego. Dzisiaj kilka firm kontrolnych stworzyło własne laboratoria badawcze,
z których większość po siada certyfikaty akredytacji wydane przez Polskie Centrum Akredytacji. Jest sprawą oczywistą, że możliwości wykonawcze tych laboratoriów nie są jednakowe. Tym niemniej sam fakt, że
jest ich jednak kilka - i to w różnych miejscach granicznych na mapie Polski - sprawił, że jakość oferowanych usług przez firmy kontrolne w tym zakresie uległa ogromnemu podwyższeniu.
No i jeszcze
jedna rzecz, która sprawiła, że polski rynek firm kontrolnych uległ dywersyfikacji: chodzi o podnoszenie jakości usług świadczonych przez poszczególne firmy. Wymogi jakościowe związane są z dwoma
aspektami: z jakością stosowanego sprzętu kontrolnego oraz ze stopniem przygotowania zawodowego pracowników. Jedno i drugie kosztuje, ale to jest w tej chwili absolutny wymóg rynku.
Chciałbym
przedstawić swoją subiektywną ocenę przyszłości polskiego rynku kontrolnego: zęby podołać wszystkim problemom tego rynku, potrzebna jest jego konsolidacja. Nie chodzi o to, by wrócić do modelu rynku
zjedna firmą kontrolną, ale do modelu rynku z firmami, które stać na podążanie za wszystkimi wymogami klientów. Nie jest to zresztą pogląd oryginalny, gdyż w wielu innych branżach osiągnięto sukces
rynkowy właśnie dzięki konsekwentnie przeprowadzonym konsolidacjom.