Zgodnie z "Międzynarodową konwencją o bezpieczeństwie życia na morzu" (SOLAS), administracje morskie większości państw
przeprowadzają na statkach zarejestrowanych pod swoją banderą tzw. inspekcje flagi. W zależności od wymogów poszczególnych administracji, typu, wieku i historii statku, inspekcje takie przeprowadzane są w
różnych odstępach czasowych. Dąży się jednak do tego, aby każdy statek przeszedł ją przynajmniej raz w roku. Najbardziej restrykcyjne pod tym względem Bahamas Maritime Authority (BMA), czy Vanuatu
Maritime Services (VMS), bezwzględnie egzekwują wymóg corocznej inspekcji każdej jednostki pływającej pod ich banderą. BMA wprowadziła dla każdego z 1427 statków komercyjnych używających bandery Bahama
pojęcie rocznicowej daty inspekcji (anniversary date - AD) i obowiązkiem każdego armatora jest zorganizowanie inspekcji wciągu 3 miesięcy po lub przed AD. Chcąc skutecznie egzekwować regularne
przeprowadzanie inspekcji flagowych, administracje morskie państw udostępniających komercyjnie swoją flagę zorganizowały nawet ogólnoświatową sieć swoich inspektoratów.
Podstawowym celem corocznych
inspekcji flagowych jest kontrola stanu technicznego i wyposażenia statku, kwalifikacji i certyfikacji jego załogi (zgodnej z certyfikatem bezpiecznej obsługi), oraz z konwencją STCW (Convention on
Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers, z 1978 r., z późniejszymi poprawkami). Sprawdzana jest również zgodność wyposażenia oraz spełniania przez statek wymogów
"Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki" (MAR-POL 73/78), jak też prawidłowego działania systemu zarządzania bezpieczeństwem (ISM) oraz przestrzegania procedur
Kodu ISPS. Działania te znakomicie uzupełniają inspekcje Port State Control (PSC), mające również na celu zredukowanie do minimum liczby zatrzymań statków.
Ze względu na czas trwania inspekcji (średnio
od 6 do 8 godz. - statek towarowy, 1-2 dni - prom lub statek pasażerski), zakres kontroli oraz obowiązek przeprowadzenia testów wielu urządzeń okrętowych i zorganizowania ćwiczebnych alarmów dla załogi,
są one na ogół bardziej szczegółowe, niż inspekcje PSC. Udokumentowane są specjalnymi raportami oraz fotoraportami, pokazującymi stan techniczny i konserwację statku, jak tez przeprowadzone na burcie
testy i alarmy ćwiczebne.
Firma Marbalco Shipping Co. Ltd., reprezentująca aktualnie 6 administracji morskich różnych państw, swoją działalność w zakresie inspekcji flagowych rozpoczęła 24 sierpnia
1990 r., kiedy to ówczesny dyrektor BMA, kpt. A.L. Morris, zatwierdził na stanowiska inspektorów bahamskich 2 polskich kandydatów, którymi byli: niżej podpisany oraz inż. Zbigniew Galiński.
Pierwsza
inspekcja flagi, przeprowadzona przez polskich inspektorów w porcie polskim (gdański Port Północny), odbyła się 15 stycznia 1991 r., na tankowcu firmy Star Luisiana, pływającym pod banderą Bahama. Z
czasem przyszły nominacje od Barbados Ship's Registry (BSR) i Malta Maritime Authority (MMA). Do chwili obecnej, polscy i rosyjscy inspektorzy flagowi, działający na zlecenia Marbalco, przeprowadzili
1006 inspekcji w 18 różnych portach europejskich. Jubileuszową - 1000, przeprowadził, w dniach 22-23 czerwca br., rosyjski kpt. Sergiej Somko, w Sankt Petersburgu, na statku ro-ro bandery Belize, Atlantic
Runner.
Najczęściej do tej pory sprawdzane przez inspektorów Marbalco były statki bandery Bahama - 494 oraz Malty - 320 inspekcji. Jeżeli chodzi o miejsce inspekcji, dominują Gdynia i Gdańsk,
odpowiednio 334 i 303. 219 inspekcji przeprowadzono też w zespole portowym Szczecin (Police)-Świnoujście, 84 - w St Petersburgu, 21 - w Kłajpedzie, a 12 - w Murmańsku. Inspekcje przeprowadzano też w
odleglejszych portach, jak: Kadyks, Palermo, Noworosyjsk, Pireus, Landskrona, Brake i Bremerhaven.
Dotyczyły one promów pasażersko-towarowych, statków pasażerskich, tankowców, masowców, chemikaliowców,
samochodowców, gazowców i kontenerowców. Trafił się nawet żaglowiec - była to pływająca pod banderą Bahama Concordia. Największym, jak do tej pory, statkiem był tankowiec Sonangol Girassol (GT 81230),
kontrolowany przez specjalistów z Marbalco przy pirsie paliwowym Portu Północnego w Gdańsku, w styczniu ub.r. (W ostatnich latach inspektorzy Marbalco wykonują ponad 150 różnych inspekcji flagowych
rocznie.)
Jeśli chodzi o organizację działalności inspektoratów, stosowane są dwa rozwiązania systemowe. W pierwszym, jako przedstawiciele danej flagi w określonym porcie, państwie czy też rejonie
występują firmy surveyorskie np. znane o ogólnoświatowym zasięgu, jak Kaleb Brett czy National Cargo Bureau (USA); w drugim - osoby fizyczne. Jednakże w jednym i w drugim przypadku większość administracji
rezerwuje sobie prawo do osobistej akceptacji kandydatów i udzielania nominacji, co odbywa się po uprzedniej analizie dokumentów, przesłanych przez aplikanta lub rekomendującą go firmę. Musi on spełnić
określone wymogi: wiele lat pływania w charakterze kapitana czy starszego mechanika, na statkach różnych bander, wielkości i typów, lub też powinien posiadać znaczące doświadczenie, np. jako inspektor
renomowanego towarzystwa klasyfikacyjnego.
Oprócz inspekcji corocznych, na życzenie niektórych administracji morskich przeprowadzane są także inspekcje: przedrejestracyjne, wstępne, specjalne,
uzupełniające i dochodzenia powypadkowe.
Inspekcje przedrejestracyjne prowadzone są na statkach, których armator zgłosił chęć przejścia pod banderę danej administracji. Ich celem jest określenie stanu
technicznego i standardów bezpieczeństwa danego statku. Największą uwagę w czasie takich inspekcji poświęca się sprawom technicznym oraz sprawdzeniu zgodności z międzynarodowymi konwencjami i kodami, jak
też potwierdzeniu dobrego działania systemu zarządzania statkiem. Łącznie inspektorzy Marbalco wykonali ponad 20 takich inspekcji, w tym znaczącą liczbę na statkach mających nosić banderę Bahama.
Inspekcje wstępne, zlecane najczęściej przez administrację Wysp Bahama, odbywają się na nowo zarejestrowanych statkach w ciągu B miesięcy od daty wystawienia "tymczasowego świadectwa rejestracji"
(Provision Certificate of Registry). Rozpoczyna ona proces corocznych inspekcji flagowych danego statku i ma na celu sprawdzenie czy jednostka w zadowalającym stopniu wprowadziła standardy operacyjne i
bezpieczeństwa, wymagane przez BMA oraz czy spełnia oczekiwania w zakresie: dokumentacji, publikacji, raportowania, stanu załogi. Inspekcje specjalne są przeprowadzane tylko na statkach, które nie
spełniają wymaganych standardów. Ich zakres jest podobny do inspekcji corocznych. Są wykonywane częściej niż raz w roku i są znacznie bardziej szczegółowe i czasochłonne dla prowadzącego inspektora.
Natomiast dochodzenia powypadkowe, zlecane przez administrację, mają na celu wykazanie okoliczności i przyczyn wypadków morskich, w których brał udział statek noszący banderę danego kraju. Inspektorzy
Marbalco przeprowadzili do tej pory 14 dochodzeń powypadkowych, dla trzech różnych administracji. Do najbardziej spektakularnych należy zaliczyć dochodzenie, przeprowadzone w październiku 1995 r., mające
ustalić przyczyny wejścia na mieliznę koło Drogden i rozprucia na długości kilkudziesięciu metrów dna kadłuba samochodowca Hual Trooper, bandery Bahama. Spowodowało ono poważny rozlew paliwa i
zanieczyszczenie środowiska.
Prowadzone były dochodzenia, celem ustalenia przyczyny wybuchu w zbiornikach ładunkowych tankowca bandery Malta - Panormos, w trakcie remontu klasowego w Gdańskiej Stoczni
"Remontowa", w marcu 1999 r. oraz mające ustalić okoliczności i przyczyny zderzenia masowca PŻM Generał Grot Rowecki z chemikaliowcem bandery Wysp Marshalla - Ece, do którego doszło 31 stycznia br.
koło Casquets. W wyniku kolizji chemikaliowiec zatonął.
Wydrukuj artykuł
