Poprawa dostępu do polskich portów wschodniego wybrzeża, od strony morza i lądu, wymaga nadrobienia
wieloletnich zaległości. Przystąpienie do Unii Europejskiej otworzyło nowe możliwości finansowania, które już są (lub pojawią się) w Narodowym Planie Rozwoju, opracowanym na lata 2007- 2013.
Na
początku przyszłego roku, rozpocznie się realizacja dwóch, dużych projektów nadzorowanych przez Urząd Morski w Gdyni: przebudowa głównego falochronu portu gdyńskiego oraz modernizacja falochronu
zachodniego w porcie wewnętrznym w Gdańsku, wraz z niewielkim pogłębieniem toru wodnego.
Falochron portu gdyńskiego liczy ponad 2 km i jest jedną z najdłuższych tego typu budowli w portach
europejskich. Od blisko 80 lat, poza doraźnymi remontami, nie był poddawany gruntownej modernizacji, czego efektem są ogromne zniszczenia, zarówno części nadwodnej, jak i podwodnej. Od czasu jego budowy,
cały falochron osiadł o blisko 25 cm, a poziom morza w tym samym czasie podniósł się o ok. 7 cm. Ponadto, tor podejściowy do portu od strony południowej nie jest wyznaczony, co stwarza zagrożenie dla
żeglugi. Koszt modernizacji falochronu wyniesie 88 mln zł. Z budżetu państwa dofinansowanie wyniesie 25%, a pozostałą kwotę Urząd Morski otrzyma ze środków unijnych, pochodzących z Sektorowego Programu
Operacyjnego -Transport. Inwestycja zostanie zakończona w I kwartale 2008 r.
Przebudowa falochronu zachodniego w wewnętrznym porcie gdańskim będzie polegała na rozbiórce starego falochronu oraz
części nabrzeży, które zawężają tor podejściowy. Przy złej pogodzie, wejście do portu, zwłaszcza dla dużych statków, o wysokiej burcie, jest prawie niemożliwe. Projekt przewiduje budowę nowego falochronu,
wraz z pochłaniaczem falowania, umocnienie brzegu oraz dna, nowe oznakowanie nawigacyjne oraz budowę budynku straży granicznej. Wejście do portu zostanie poszerzone do 95 m, co pozwoli na zawijanie do
portu statków do 250 m długości. Prace rozpoczną się w 2006 r., a zakończone zostaną w końcu 2007 r. Koszt projektu to 27 mln zł, przy 75% wsparciu z funduszy unijnych. Pozostałą część kosztów pokryje
budżet państwa. Na przebudowę czekają również falochrony w gdyńskim basenie żeglarskim oraz nabrzeże Beniowskiego.
Jeszcze w br. Urząd Morski, za 600 tys. zł, zakupi dwie lądowe stacje
automatycznej kontroli statków, które zostaną zainstalowane w Rozewiu i Krynicy Morskiej. Pieniądze pochodzą w całości z budżetu państwa.
Rozbudowę morskich przejść granicznych, takich jak np. we
Fromborku, urząd zamierza finansować ze środków tzw. funduszu z Schengen. Ogółem, na budowę nowych strażnic, wyposażenia informatycznego oraz zakup sprzętu dla morskiej straży granicznej, w latach 2004-
2006, Polska otrzymała bezzwrotne fundusze w wysokości 280 mln euro. Projekt rozbudowy granicznego portu UE we Fromborku przewiduje przebudowę nabrzeża oraz budowę terminalu odpraw granicznych.
Urząd korzysta również ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego, w ramach którego Polska otrzymała 30 mln euro.
- Jeszcze w tym roku zamierzamy, za 900 tys. zł, wyremontować nabrzeże w Jastarni
oraz dalby w Piaskach i Krynicy Morskiej, na co są już podpisane umowy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, oraz złożyć wnioski na projekt odbudowy małego portu rybackiego w Suchaczu k.
Elbląga, za ok. 4 mln zł -mówi Anna Stelmaszyk-Świerczyńska, zastępca dyrektora do spraw technicznych Urzędu Morskiego w Gdyni. -Gotowy jest także projekt modernizacji portu we Władysławowie, za 10 mln
zł, oraz zlecona analiza stanu i możliwości rozbudowy portu w Kuźnicy. Na korzystanie ze środków tego funduszu zostały jeszcze dwa lata.
Propozycje planów inwestycyjnych UM w Gdyni, wpisane do
Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013, opiewają na ok. 300 mln zł i dotyczą priorytetowych działań na rzecz Krajowego Systemu Bezpieczeństwa Morskiego oraz modernizacji infrastruktury dostępów do
portów i przystani morskich, ze szczególnym uwzględnieniem Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego. Ich realizacja zależy od otrzymania zgody Ministerstwa Infrastruktury na przedłużenie terminu składania
wniosku o kolejne dwa lata, ponieważ czas przeznaczony na korzystanie ze środków funduszu upływa w 2006 r.
Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA wykorzystuje w swoich inwestycjach pieniądze własne oraz
pochodzące ze środków unijnych. Jak poinformował Walery Tankiewicz, członek zarządu, plan inwestycji na 2005 r., realizowany przez ZMPG, opiewa na kwotę ok. 110 mln zł.
Największą, obecnie realizowana
inwestycją, jest modernizacja nabrzeża Holenderskiego, która w sumie ma kosztować ok. 35 mln zł. Pozwoli ona na obsługę największych statków masowych, jakie w ogóle mogą zawijać do portu gdyńskiego.
Zakończenie prac przewiduje się w połowie 2006 r.
W planach jest budowa trzeciej rampy ro-ro w basenie V, wraz z modernizacją przyległych odcinków nabrzeży Stanów Zjednoczonych i Czechosłowackiego.
Rozwój przeładunków ro-ro jest jednym ze strategicznych priorytetów gdyńskiego portu i praktycznie co roku, w obszarze terminalu ro-ro, realizowane są kolejne inwestycje, zwiększające jego zdolności
przeładunkowe. Obecny etap kosztuje ok. 10 mln zł. Planowane są też kolejne etapy rozbudowy.
W najbliższych tygodniach, zakończą się dwie, największe obecnie inwestycje lądowe, prowadzone ze
środków własnych ZMPG, czyli przebudowa ul. Węglowej i wiaduktów w ul. Wendy. Na etapie projektowania są następne inwestycje drogowe: modernizacja obecnej i budowa nowej ul. Polskiej (od strony
Międzytorza), modernizacja ul. Celnej, Rotterdamskiej i Rumuńskiej. Rozpoczęto także rozbudowę parkingów pod Estakadą Kwiatkowskiego, z czego zadowoleni będą klienci terminalu BCT. Rozbudowywane są
również place składowe na terenie BCT i BTDG, przy nabrzeżu Polskim, modernizowane są magazyny nr 2 i nr 8 także przy nabrzeżu Polskim oraz nowy magazyn na nabrzeżu Holenderskim.
Projekty te
finansowane są ze środków własnych portu, natomiast środki z budżetu UE, na lata 2004-2006, przeznaczone zostały na rozbudowę ul. Wiśniewskiego oraz III etap budowy Trasy Kwiatkowskiego. Są to
najważniejsze, po autostradzie A-1, inwestycje dla rozwoju portu. Na realizację dalszych planów władze gdyńskiego portu zamierzają pozyskać fundusze ze środków UE, w ramach kolejnego budżetu na lata 2007
-2013, 200 mln zł.
Z kolei Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA, wspólnie z władzami Gdańska, prowadzi trzy inwestycje, ważne zarówno dla dalszego rozwoju portu, jak i gminy. Pierwszą jest poprawa
dostępu do Wolnego Obszaru Celnego, gdzie - w basenie Władysława IV -jedno z dwóch nabrzeży, WOC II, wyłączone jest z eksploatacji, z powodu zniszczenia infrastruktury hydrotechnicznej i fatalnego
dojazdu. Od 2003 r., ze środków własnych ZMPG, prowadzona jest odbudowa pierwszych 300 m nabrzeża WOC II. Planowana jest też odbudowa pozostałych 300 m tego nabrzeża i budowa rampy ro-ro, wraz z placami
manewrowo-postojowymi. Jednocześnie zostanie usprawnione połączenie drogowe, które obecnie prowadzi przez torowiska tramwajowe i kolejowe.
Kolejnym projektem jest poprawa infrastruktury
komunikacyjnej, prowadzącej do nabrzeża Przemysłowego, m.in. poprzez budowę nowego wiaduktu i nowego pasa ruchu. Obecnie, dojazd do nabrzeża prowadzi przez gdańską dzielnicę Stogi. Modernizacja części
nabrzeża prowadzona jest ze środków własnych portu.
Ostatni projekt dotyczy rozbudowy nabrzeży i dróg Terminalu Promowego Westerplatte.
Zostanie zmodernizowanych 630 m nabrzeża im. Obrońców
Westerplatte, powstaną m.in. dwa dodatkowe stanowiska statkowe, przebudowane będzie skrzyżowanie, a teren zostanie oświetlony. Koszt tych projektów wyniesie ponad 107 mln zł, które wydane będą zarówno z
kasy zarządu portu, jak i miasta.
Inwestorzy otrzymają dofinansowanie do realizacji projektów pochodzące ze środków unijnych, w wysokości 81 mln zł, czyli 75% całej kwoty.