W ub.r. w polskich portach odnotowano wzrost obrotów o prawie 10%. Wyniosły one 56,9 mln t ładunków, mimo ze zawinęło o 24% mniej statków niż w 2003 r. Przede wszystkim wzrosły przeładunki rudy (o 27,9%) oraz zboża (o 12,1%). Obecnie przeładunki zboża stanowią tylko ok. 5% obrotów portowych (10 lat temu stanowiły zaledwie 3,2%). W 2000 r. udział zbóż wzrósł do 4,2%, a w latach 2002-2004 - do poziomu 4,6%. W ub.r. w portach polskich przeładowano 2,6 mln t, z czego 15,7% przypada na Gdańsk; 36,1% - na Gdynię, a reszta - na zespół portów Szczecin-Świnoujście (48,2%). W obrocie zbożem stale wzrasta udział portów Pomorza Zachodniego, szczególnie Szczecina i Świnoujścia. I tak, w 2003 r. wyniósł on 45,7%, natomiast w pierwszym kwartale br. - już 60,2%. W ub.r. w obu portach przeładowano w sumie 1,25 mln t zboża, z czego 887,3 tys. t na nabrzeżach Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Przeładunkami zajmuje się przede wszystkim Przedsiębiorstwo Usług Portowych Elewator Ewa, które przeładowuje dwie trzecie zboża w Szczecinie. Poza nim, pracują w tamtejszym porcie jeszcze inne trzy elewatory, m.in. firmy Andreas PZZ Sp z o.o. W sprawie obrotów Elewatora Ewa istnieją rozbieżności między danymi przeładowcy a ZMPSiŚ. Jak podają władze portów, w raporcie za 2004 r., Elewator Ewa przeładował w ub.r. 767,1 tys. t zbóż, co stanowi 4,9% udziału we wszystkich obrotach portowych. Z kolei zarząd PUP Elewator Ewa twierdzi natomiast, że zakończył 2004 r. przeładunkiem 845 tys. t zbóż i pasz, z czego 511 tys. t przeładowano w II połowie roku. Import w obrotach elewatora wyniósł w ub.r. 526 tys. t. 93% wszystkich sprowadzanych zbóż stanowi śruta sojowa (importowana z Argentyny), której odbiorcami są przede wszystkim wytwórnie pasz, a także indywidualni producenci drobiu. Natomiast pszenica durum, służąca do produkcji wysokogatunkowych makaronów, dostarczana jest dla fabryki Malma, a odbiorcą grysu kukurydzianego jest fabryka Nestle w Toruniu. Eksport zbóż natomiast stanowił, 319 tys. t, a jego głównym kierunkiem jest Półwysep Iberyjski, gdzie rolnikom dała się we znaki katastrofalna susza. Jak uważają analitycy z elewatora, stałe tendencje na najbliższe lata to eksport śruty rzepakowej i zbóż oraz import śruty sojowej. Tym bardziej, że Elewator Ewa pracuje przede wszystkim w oparciu o długoterminowe umowy na przeładunek i składowanie zbóż i pasz. Klientami są zarówno firmy będące pośrednikiem w handlu, jak też sprowadzające towary do dalszego przerobu we własnych fabrykach. Polska jest trzecim producentem zboża i pasz w Unii Europejskiej, a planowane jest jeszcze zwiększenia produkcji. Dlatego zastanawiający jest brak kontaktów między Elewatorem Ewa a kontrahentami z Niemiec. Elewator, który przed wojną służył do obsługi towarów wyprodukowanych po obydwu stronach Odry, w momencie wejścia Polski do Unii teoretycznie winien ponownie spełniać taką rolę. Niestety, brak jest zainteresowania ze strony niemieckich firm rolniczych (produkcyjnych, przetwórczych, spedycyjnych itp.) przeładunkami przez specjalistyczną bazę, jaką jest elewator. --------------------- Struktura przeładunków towarów w portach Szczecin i Świnoujście na nabrzeżach ZMPSiŚ, w tym: zboża (w tys. t) Ogółem w portach Rok 2003 Import - Eksport - Razem 4 922,8 - 9 388,5 - 14 311,3 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 5 401,8 - 10 169,0 - 15 570,8 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem 109,7 - 108,3 - 108,8 PHZ** Rok 2003 Import - Eksport - Razem 3 637,8 - 7 798,5 - 11 436,8 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 4 105,4 - 8 600,0 - 12 706,3 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem 115,9 - 110,3 - 111,1 w tym zboże Rok 2003 Import - Eksport - Razem 469,4 - 246,7 - 716,1 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 501,0 - 356,8 - 857,6 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem 106,7 - 144,5 - 119,8 Tranzyt Rok 2003 Import - Eksport - Razem 1 271,2 - 1 546,0 - 2 817,2 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 1 280,3 - 1 523,1 - 2 804,0 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem 100,8 - 98,5 - 99,5 w tym zboże Rok 2003 Import - Eksport - Razem 0 - 0 - 0 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 0 - 28,0* - 28,0 Wewnątrzkrajowe Rok 2003 Import - Eksport - Razem 13,8 - 44,0 - 57,8 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 15,3 - 45,0 - 60,3 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem 110,9 - 102,3 - 104,3 w tym zboże Rok 2003 Import - Eksport - Razem 0 - 5,6 - 5,6 Rok 2004 Import - Eksport - Razem 0 - 1,7 - 1,7 Dynamika (%) Import - Eksport - Razem - - 30,4 - 30,4 * Tranzyt do Niemiec (źródło danych: Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, "Raport roczny 2004" - Analityka: statystyka przeładunkowa {str 22-28}). ** PHZ - polski handel zagraniczny.