Oceany i morza otaczające Europę oferują nowe możliwości rozwoju i tworzenia miejsc pracy, umożliwiające realizację celów strategii "Europa 2020". Aby jak najlepiej wykorzystać ten potencjał, musimy wiedzieć więcej na temat tego, co dzieje się pod powierzchnią mórz. Komisja Europejska proponuje utworzenie cyfrowej mapy dna morskiego wód europejskich do 2020 r. poprzez zebranie wszystkich istniejących danych w spójną bazę danych dostępną dla wszystkich. W przyjętej dzisiaj zielonej księdze "Wiedza o morzu" Komisja rozpoczyna konsultacje na temat sposobów realizacji tego celu. Stawia szereg pytań, np. jak obecne działania podejmowane w państwach członkowskich można włączyć we wspólne inicjatywy UE, jak można opracować nowe, tańsze techniki obserwacji morskich, oraz jak można zapewnić wkład sektora prywatnego. Konsultacje będą otwarte do dnia 15 grudnia 2012 r.
Nowe bezwarstwowe wielorozdzielcze mapy cyfrowe dna morskiego wód europejskich powinny zostać sporządzone w maksymalnej możliwej do uzyskania rozdzielczości i uwzględniać topografię, geologię, siedliska i ekosystemy. Mapom tym powinien towarzyszyć dostęp do aktualnych wyników obserwacji i informacji na temat fizycznego, chemicznego i biologicznego stanu słupa wody, związanych z nimi danych skutkach działalności człowieka oraz prognoz oceanograficznych. Wszystkie te dane powinny być łatwo dostępne, interoperacyjne i wolne od ograniczeń w zakresie wykorzystywania. Ich podstawą powinien być trwały proces stopniowo podnoszący ich przydatność oraz wspomagający państwa członkowskie w pomnażaniu ich potencjału w zakresie programów obserwacji morskich, pobierania próbek i dokonywania pomiarów.
Maria Damanaki, komisarz ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa, stwierdziła: "Gospodarka europejska może odnieść korzyści dzięki bardziej zorganizowanemu podejściu do wiedzy o morzu. Może to poprawić konkurencyjność tych, którzy pracują na naszych morzach i wybrzeżach, o 300 mln euro rocznie. Może też stworzyć nowe możliwości o wartości kolejnych 200 mln euro rocznie. Korzyści wynikające ze zmniejszenia niepewności są trudniejsze do obliczenia, lecz szacujemy, że jeśli bylibyśmy w stanie ograniczyć o 25 proc. rocznie niepewność dotyczącą przyszłego podniesienia się poziomu wód morskich, dla podmiotów odpowiedzialnych za ochronę wybrzeży europejskich oznaczałoby to oszczędności w wysokości kolejnych 100 mln euro rocznie. Pierwszy zestaw projektów pilotażowych pokazał, że inicjatywa ta jest możliwa do realizacji. Wyciągniemy wnioski z dotychczasowych doświadczeń".
Oceany i morza otaczające Europę mogą przyczynić się do powstania atrakcyjnych, dobrze płatnych miejsc pracy spełniających oczekiwania młodych ludzi. Mogą stać się źródłem czystej energii, której potrzebujemy, jeśli chcemy uniknąć katastrofy klimatycznej. Mogą zaopatrywać nas w białko niezbędne do zdrowego odżywiania. Możemy dzięki nim pozyskać leki lub enzymy pochodzące z organizmów zamieszkujących w najbardziej skrajnych warunkach temperaturowych, świetlnych i barycznych. Umożliwiają również zaspokojenie rosnącego światowego głodu surowców dzięki górnictwu głębokomorskiemu.
Te nowe możliwości w zakresie niebieskiego rozwoju i miejsc pracy są wynikiem dwóch procesów. Po pierwsze: brak wolnych terenów i zasobów słodkiej wody zachęca do ponownego zwrócenia uwagi na zasoby znajdujące się w 71 proc. powierzchni naszej planety pokrytych wodami mórz i oceanów. Po drugie: szybkie postępy w zakresie obserwacji podwodnych, zdalnego sterowania i technologii budowlanych, osiągane przede wszystkim w przemyśle petrochemicznym, mogą być wykorzystywane przez szereg innych nowopowstałych gałęzi przemysłu w szeregu zróżnicowanych warunków oceanograficznych i meteorologicznych.
Aby wykorzystać te możliwości, musimy ułatwiać potencjalne inwestycje. Musimy obniżyć koszty, ograniczyć zagrożenia oraz stymulować innowacje. I musimy zadbać o to, aby wzrost w sektorze błękitnej gospodarki był zrównoważony. Zasoby są znaczne, ale nie niewyczerpane. Musimy zatem wiedzieć, jaki jest obecny stan mórz i jak może zmienić się on w przyszłości. Musimy zrozumieć, jaki będzie wpływ zmian klimatu na oceany i odwrotnie. Obecnie różne dane są przechowywane przez szereg instytucji w Europie. Trudno jest znaleźć dane dotyczące konkretnego parametru dla konkretnego obszaru; skomplikowane jest uzyskanie pozwolenia na wykorzystanie tych danych, a połączenie wzajemnie niekompatybilnych danych z różnych źródeł w spójny obraz zajmuje wiele czasu. Zwiększa to koszty podmiotów prowadzących działalność morską i sprawia, że wiele potencjalnych rodzajów działalności nigdy nie doczeka się realizacji. Komisja zamierza współpracować z państwami członkowskimi w celu połączenia dostępnych zasobów i mechanizmów, aby udostępnić tę wiedzę z pożytkiem dla przemysłu, organów publicznych, środowisk naukowych i całego społeczeństwa.
Kontekst Komunikat Komisji z września 2010 r. "Wiedza o morzu 2020" wykazał, że lepsze zarządzanie obserwacjami i danymi morskimi pozwoliłoby znacząco obniżyć koszty działań na morzu, stymulować innowacje i ograniczyć niepewność, jeśli chodzi o stan wód morskich w przyszłości. W pierwszym zestawie działań przygotowawczych w ramach unijnej zintegrowanej polityki morskiej uruchomiono prototypowe platformy danych zapewniające dostęp do danych morskich przechowywanych przez europejskie organy publiczne. Sześć grup tematycznych - ds. hydrografii, geologii, fizyki, chemii, biologii i siedlisk - stworzyło wspólnie sieć złożoną z 53 podmiotów. Równocześnie w ramach europejskiego programu monitorowania Ziemi (GMES) uruchomiono morski serwis informacyjny wykorzystujący dane satelitarne i dane z badań in situ. Państwa członkowskie UE są również aktywne w tej dziedzinie.
Wydrukuj artykuł
Strona poświęcona Wiedzy o morzu