Tradycje portowe Szczecina sięgają kilkuset lat. Początki osadnictwa na tych ziemiach datuje się na
drugą połowę VIII wieku, kiedy powstaje szlak handlowy biegnący wzdłuż południowego wybrzeża Bałtyku, łączący ujście Newy i Dźwiny z terenami Półwyspu Jutlandzkiego. Rozwój miasta był nierozerwalnie
związany z rozwojem portu. Dzięki licznym przywilejom już w XII wieku Szczecin miał kontakty handlowe z Pomorzem Zachodnim, Nową Marchią, Wielkopolską i Śląskiem. W okresie średniowiecza port szczeciński
utrzymywał liczne kontakty handlowe z miastami hanzeatyckimi. Po rozbiorach naturalne zaplecze portu znalazło się pod panowaniem Prus. W tym okresie pojawiają się możliwości rozwoju Szczecina, jako
ważnego ośrodka portowego. W tym okresie rozpoczęto budowę portu w Świnoujściu oraz drogi wodnej ze Szczecina na otwarte morze.
W latach 1845-1870 szczeciński port rozwija się bardzo dynamicznie.
Jest to przede wszystkim zasługą ożywienia gospodarczego w Europie, intensyfikacji wymiany handlowej oraz rozwoju kolei żelaznej. W 1843 roku oddano do eksploatacji linie kolejowa łączącą Szczecin z
Berlinem, co spowodowało ożywienie w stosunkach handlowych. W tym okresie zniesiono cła sundzkie, co uczyniło port w Szczecinie jeszcze bardziej atrakcyjnym. W latach siedemdziesiątych XIX wieku rola
portu szczecińskiego powoli słabnie. Szczecin przestaje być ważnym ośrodkiem tranzytowym, na co wpływ ma między innymi rozbudowa połączeń kolejowych, oraz polityka Rosji, której celem jest wyeliminowanie
pruskich portów bałtyckich z obsługi rosyjskiego handlu zagranicznego. W tym czasie w Szczecinie rozwija się przemysł. Powstaje stocznia Vulcan, która buduje statki towarowe i pasażerskie dla armatorów z
całej Europy. Pod koniec XIX wieku port w Szczecinie znów się rozwija. Szczeciński przemysł maszynowy, papierniczy, cementowy znaczną część swojej produkcji sprzedaje na eksport. Z drugiej strony do
Szczecina trafiają surowce niezbędne dla rozwoju przemysłu. Na początku XX wieku nastąpiła zasadnicza zmiana kierunków szczecińskiego eksportu. Miejsce Wielkiej Brytanii - do tej pory jednego z głównych
partnerów szczecińskiego portu, zajęła Szwecja, która stała się dostawcą surowców hutniczych i odbiorcą produktów rolnych i śląskiego węgla. Klęska Niemiec w pierwszej wojnie światowej i powstanie
niepodległego państwa polskiego spowodowały spadek znaczenia portu szczecińskiego. Znaczną część ładunków tranzytowych przejęły porty w Gdańsku i Gdyni. Przegrana Niemiec w pierwszej wojnie światowej i
związane z tym załamanie gospodarcze doprowadziło do recesji szczecińskiej gospodarki morskiej. Oznaki ożywienia dały się odczuć dopiero tuż przed rozpoczęciem drugiej wojny światowej. Władze niemieckie
planowały przekształcenie Szczecina w wielki port o strategicznym znaczeniu dla gospodarki Rzeszy. Podjęto decyzje o rozbudowie sieci kolejowej oraz budowie nowych urządzeń przeładunkowych. Ze względu na
gospodarcze i finansowe zaangażowanie Niemiec w działania wojenne program rozwoju szczecińskiego portu został tylko częściowo zrealizowany. Do roku 1943 wykonano zaledwie połowę z zaplanowanych
inwestycji. Okres wojny spowodował olbrzymie zniszczenia portu. Naloty alianckie praktycznie zrównały szczeciński port z ziemią. Zniszczony został portowy tabor pływający, funkcjonująca na terenie portu
sieć połączeń drogowych i kolejowych legła w gruzach, zniszczone zostały magazyny i chłodnie, portowe urządzenia przeładunkowe nie nadawały się do użytku. Tor wodny łączący Szczecin z otwartym morzem nie
nadawał się do żeglugi ze względu na zalegające na nim wraki jednostek. Odbudowa portu stała się dla władz Szczecina zadaniem priorytetowym. Już w roku 1945 powołano Biuro Odbudowy Portów. Niestety, po
zakończeniu działań wojennych szczeciński port przekształcony został w Centralną Bazę Przeładunkowa Armii Czerwonej, której zadaniem była obsługa transportów z radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec. Mimo
iż na mocy układu poczdamskiego Szczecin znalazł się w granicach Polski, faktycznymi zarządcami portu pozostawały władze radzieckie. Dopiero w październiku 1947 roku przekazano administracji polskiej
centralną część portu pozostawiając jednak radzieckiej administracji rejon Łasztowni i Nabrzeża Chorzowskiego. Podstawowym założeniem powojennej koncepcji odbudowy portu była budowa portu masowego,
wyspecjalizowanego przede wszystkim w eksporcie polskiego węgla. Drugim kierunkiem działalności miała być obsługa towarów tranzytowych.
W listopadzie 1949 roku utworzono Zarząd Portu Szczecin,
którego zadaniem było prowadzenie polityki eksploatacyjno-inwestycyjnej na terenach portowych. 1 stycznia 1950 roku powołano do życia Przedsiębiorstwo Państwowe Zarząd Portu Szczecin. 60 -lecie tego
wydarzenia obchodzić będziemy uroczyście w tym roku. Za tydzień druga część niezwykłej historii szczecińskiego portu.