Uczelnia morska kojarzy się na ogół z kształceniem kadr dla żeglugi. Mało kto zwraca uwagę
na to że, tak jak np. Akademia Morska w Szczecinie, często jest ona prężnym ośrodkiem naukowo-badawczym, odpowiadającym na realne potrzeby transportu wodnego i jego otoczenia.
- Uczelnia ma obecnie 8
kierunków, z 20 specjalizacjami. Na każdym z nich wykładowcy, poza pracą dydaktyczną, prowadzą szeroki zakres badań naukowych - i to nie tylko statutowych. Realnym przykładem efektu prowadzonych przez
akademię prac naukowo-badawczych jest budowany, według naszej koncepcji, port gazowy w Świnoujściu - stwierdza prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Stanisław Gucma, rektor AM.
Poza wydziałami, nawigacyjnym i
mechanicznym, które kształcą załogi pływające dla żeglugi morskiej oraz inżynieryjno-ekonomicznym transportu, gdzie uczą się potencjalne kadry, m.in. dla portów i żeglugi śródlądowej, w planach uczelni
jest także kształcenie przyszłych kadr dla rybołówstwa morskiego. A tym samym - rozbudowa potencjału naukowo-badawczego akademii.
- Obecnie, poza posiadaną już jednostką naukowo-szkoleniową
Nawigator XXI, budujemy badawczo-szkoleniowy statek rybacki oraz powstaje Centrum Kształcenia Rybołówstwa Morskiego - dodaje prof. Gucma. Podkreśla także, że specjalnością uczelni jest też nauczanie w
zakresie inżynierii ruchu morskiego. W tym celu, powstał ośrodek z kompleksową bazą symulatorów na światowym poziomie.
Mając tak doskonałe zaplecze badawcze, w ramach statutowych badań naukowych,
przewidzianych w 2009 r., wykładowcy na wydziale nawigacyjnym prowadzą 8 projektów badawczych, związanych z bezpieczeństwem żeglugi i nawigacją w trudnych warunkach. Pod kierunkiem prof. Gucmy powstała
także książka "Symulacyjne metody badań w inżynierii ruchu morskiego", wydana przez AM, w ub.r. Pozycja ta obejmuje metody stosowane w inżynierii ruchu morskiego, koncentrując się na: symulacji ruchu
statków w czasie rzeczywistym i przyspieszonym, analizie statystycznej wyników badań symulacyjnych, określeniu bezpieczeństwa nawigacji na akwenach ograniczonych oraz optymalizacji parametrów dróg wodnych
i statków.
Temat związany z bezpieczeństwem żeglugi zainteresował dr. Wiesława Galora, który bada bezpieczeństwo żeglugi na wodach ograniczonych obiektami hydrotechnicznymi oraz dr. Zbigniewa
Szozdę, który skupił się nad metodyką badań bezpieczeństwa statku w trudnych warunkach pogodowych. Natomiast programowaniem tras oceanicznych statków, z uwzględnieniem ekstremalnych warunków pogodowych,
zajmuje się prof. Bernard Wiśniewski. Problemy bezpieczeństwa żeglugi na statkach morskich to z kolei domena prof. AM Adama Wolskiego.
Tematyką stricte nawigacyjną zajmują się 3 naukowcy: prof. Andrzej
Stateczny, (doskonalenie metod nawigacji w żegludze śródlądowej i przybrzeżnej), prof. AM Wojciech Piszczak (stanowisko badawcze do badań symulacyjnych "procesu ruchu strumieni jednostek pływających")
oraz prof. AM Zbigniew Pietrzykowski (nawigacyjny system wspomagania decyzji na statku morskim).
- Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej oraz obowiązek wdrażania wspólnotowych dyrektyw i rozporządzeń
dotyczących transportu wodnego, stawia przed Polską i naszą uczelnią wiele zadań, które do tej pory nie były rozwiązane. W ramach projektów badawczo-rozwojowych, finansowanych z funduszy rządowych,
przeznaczonych na naukę, zajmuję się, wraz z zespołem, technologią budowy rzecznego systemu informacyjnego, czego wymaga od nas członkostwo w UE. Prace rozpoczęliśmy 1 czerwca ub.r. i musimy je zakończyć
do 31 maja 2011 r. To pionierska praca. Uczelnia dostała na ten cel 1,643 mln zł, z podziałem na coroczne transze - mówi prof. Stateczny.
Na podobnych zasadach, projekt badawczo-rozwój owy, dotyczący
nowych metod ochrony brzegów morskich przed falami, od potowy września ub.r., prowadzi dr Zenon Grządziel. Zakończenie prac planowane jest na 14 marca przyszłego roku. Uczelnia otrzyma w sumie na ten
projekt 979,7 tys. zł.
Najwięcej projektów naukowo-badawczych, w ramach badań statutowych, w br., prowadzą wykładowcy z wydziału mechanicznego - w sumie 11 projektów, od skomplikowanych zagadnień
teoretycznych po diagnostyczne, techniczne i typowo mechaniczne.
Prof. Jurij Krawtsow, zadomowiony w Polsce rosyjski fizyk, z Instytutu Mechaniki i Fizyki AM, zajmuje się, w br., opracowaniem nowych
teoretycznych metod w "elektrodynamice ośrodków słabo anizotropowych z zastosowaniem do problemów fizyki mikrofal i optyki". Inny cudzoziemiec, także pracujący na uczelni, prof. Oleh Klyus z Ukrainy,
prowadzi badania nad ekologicznymi i ekonomicznymi aspektami eksploatacji wybranych elementów okrętowych układów energetycznych.
Energetyką interesuje się również dr Cezary Behrendt, prof. AM, który
zajmuje się badaniami związanymi z poprawą efektywności eksploatacji systemów energetycznych. Natomiast identyfikacja obciążeń elementów i urządzeń technicznych oraz energetycznych środków transportowych,
w aspekcie niezawodnej i bezpiecznej eksploatacji - to temat badań prof. AM Zbigniewa Matuszaka.
Szereg badań dotyczy siłowni okrętowych, śrub, przekładni i innych statkowych urządzeń mechanicznych.
Zajmują się nimi, w br.: prof. Piotr Bielawski (diagnostyka przekładni okrętowych), dr Tadeusz Borkowski, prof. AM (siłownia morska, emisja spalin i wody zęzowe a środowisko morskie), dr Jerzy Szczęśniak
(system minimalizacji zużycia paliwa na statkach ze śrubą nastawną), dr Leszek Chybowski (eksploatacja siłowni, bezpieczeństwo i niezawodność mechanizmów okrętowych), dr Artur Bejger (diagnostyka układów
wtryskowych silników okrętowych). Do grona tego należą też profesorowie AM: dr Janisz Grabian, (materiały konstrukcyjne dla okrętownictwa) oraz Zenon Zwierzewicz, zajmujący się tzw. sterowaniem
inteligentnym w automatycznym sterowaniu statkami.
Dla potrzeb wydziału mechanicznego uczelnia wydała w ub.r. 2 podręczniki akademickie, pod red. Jerzego Brzóski: "Podstawy automatyki. Ćwiczenia
laboratoryjne" oraz "Układy automatyzacji. Ćwiczenia laboratoryjne".
Najmniej badań statutowych prowadzi, niedawno powstały, wydział inżynieryjno-ekonomiczny transportu. Tematyka 5 projektów
naukowo-badawczych jest różnorodna, ale związana z doraźnymi potrzebami transportu wodnego w Polsce i to przede wszystkim w najbliższym regionie - na Pomorzu Zachodnim.
Dr Krzysztof Woś zajmuje się
analizą potrzeb i możliwości przystosowania jeziora Dąbie do żeglugi i akcji lodołamania. Z kolei dziekan wydziału, prof. AM Zofia Jóźniak, zajmuje się zagrożeniem akwenów portowych Pomorza Zachodniego
fauną morską z gatunków inwazyjnych, przenoszoną w wodach balastowych statków.
Telematyka w miastach portowych, na przykładzie Szczecina i Świnoujścia, jest tematem tegorocznych badań prorektora AM,
prof. Krzysztofa Chwesiuka, natomiast organizacja tzw. klastra morskiego, na przykładzie regionalnym - dr Czesławy Christowej, prof. AM. Dr Jarosław Chmiel bada oddziaływanie wzajemne ładunku i środków
oraz urządzeń transportowych. Wydział ma też w dorobku, wydaną w ub.r., publikację "Perspektywy przewozów intermodalnych w Polsce", wydaną przez K. Chwesiuka, Bogusza Wiśnickiego i Izabelę Kotowską.
Wykładowcy AM prowadzą również kilkadziesiąt innych prac naukowo-badawczych, do których aktualnie poszukują chętnych do współpracy. Na wydziale inżynieryjno--ekonomicznym transportu jest 30 takich
projektów, na nawigacyjnym - 9, a na mechanicznym - 19.
Jednym z najpoważniejszych międzynarodowych projektów naukowych, jaki jest prowadzony w Akademii Morskiej w Szczecinie, jest praca nad plazmowo-
katalitycznym układem oczyszczania spalin w silnikach okrętowych, prowadzona w ramach unijnego projektu "ERA-NET", pod kierunkiem dr. Tadeusza Borkowskiego. Rozpoczęto ją 1 stycznia br., a zakończona
ma być w ciągu 3 łat, do końca 2011 r. Na ten projekt uczelnia dostała 1 mln zł. Natomiast prof. J. Krawtsow, w ramach międzynarodowego projektu EUROATOM, w ciągu br., ma opracować metodę mikrofalowej
diagnostyki.
Przegląd zagadnień, nad którymi obecnie pracują szczecińscy naukowcy z AM, unaocznia, jak mocno uczelnia wychodzi naprzeciw potrzebom środowisk morskich regionu, jak i Europy.
Także
przyszłe plany dydaktyczne uczelni, a tym samym - naukowe, są związane z realnymi potrzebami. Z informacji Katarzyny Opalińskiej, rzecznika AM, wynika, że od października br. powstaną w AM 4 nowe
kierunki, związane z szeroko rozumianym transportem wodnym: geodezja i kartografia, informatyka morska oraz mechatronika. Na ostatnim z wymienionych kierunków, będą 2 specjalności: elektroautomatyka
okrętowa oraz mechatronika systemów energetycznych. Na geodezji i kartografii powstanie specjalność - geoinformatyka, kształcąca poszukiwanych specjalistów od tworzenia elektronicznych map.