Szwecja chce aby, jesienią 2009 r., we-szła w życie Strategia Bałtycka. Będzie ona pierwszą w Unii Europejskiej,
oficjalną strategią regionalną. Pomocne w realizacji tych zamierzeń ma być przewodnictwo w Unii, które Sztokholm obejmie właśnie w II połowie 2009 r. Region Morza Bałtyckiego uważany jest za najbardziej
dynamiczny spośród unijnych obszarów oraz mający ogromny potencjał ekonomiczny, ludzki i intelektualny. Ponadto, w regionie są 2 państwa przodujące w dziedzinie innowacyjności: Finlandia i Szwecja, które
mogą dzielić się z sąsiadami swymi doświadczeniami.
Strategia zakłada osiągnięcie 4 celów: zapewnienie regionowi ekologicznej czystości, dobrobytu, otwartości i atrakcyjności oraz stabilności i
bezpieczeństwa. Ma to być możliwe poprzez zwiększenie integracji państw regionu, wzmocnienie wspólnego regionalnego rynku oraz rozwój infrastruktury.
- Nie jest to nasza inicjatywa, ale wszelkie
działania na rzecz rozwoju regionu Morza Bałtyckiego będziemy popierali- podkreśla Joanna Zielińska, przewodnicząca Stowarzyszenia Gmin RP Euroregionu Bałtyk, organizacji wspierającej współpracę
państw leżących nad Bałtykiem. Idea jej utworzenia powstała wśród polityków i działaczy gospodarczych południowo-wschodniej Szwecji oraz północno-wschodniej Polski. Pierwsza konferencja, poświęcona
możliwościom utworzenia Euroregionu (pod roboczą nazwą "Jantar"), odbyła się na przełomie lutego i marca 1997 r., w Malborku, a już 22 lutego 1998 r. podpisano porozumienie o utworzeniu Euroregionu
Bałtyk.
Obecnie Euroregion jest jedną z największych tego typu organizacji w Europie, pod względem liczby uczestniczących stron, obszaru oraz liczby mieszkańców. Grupuje nadbałtyckie regiony
Polski, Rosji, Litwy, Łotwy, Szwecji oraz duńską wyspę Bornholm. Ma charakter samorządowo-rządowy. Najwyższym organem jest rada, która ze swego składu wyłania prezydium, a pracami tych ciał kieruje
prezydent. Rada obraduje co najmniej 2 razy w roku, prezydium - 4-6 razy w roku, a decyzje podejmowane są na zasadach konsensusu. Funkcja prezydenta jest pełniona kolejno, przez roczną kadencję, przez
przedstawiciela każdej ze stron.
W Euroregionie działają także grupy robocze do rozwiązywania problemów długofalowych lub tematyczne - do rozwiązania doraźnego zadań, które powoływane są jako stałe.
Bieżąca działalność Euroregionu koordynowana jest przez narodowe sekretariaty poszczególnych krajów, które działają w: Elblągu (Polska), Bałtijsku (Rosja), Kłajpedzie (Litwa), Rydze (Łotwa), Ranne
(Dania) lub rotacyjnie, w Karlskronie, Kalmarze, Vaxjo (Szwecja). Od 1 lipca 2004 r., działa Stały Międzynarodowy Sekretariat Euroregionu, który funkcjonuje w strukturze polskiego sekretariatu. Jest
utrzymywany przez wszystkie kraje - i było to pierwsze wspólne przedsięwzięcie finansowe w ramach Euroregionu.
Ze względu na uwarunkowania prawne organizacja, na swoim międzynarodowym poziomie,
nie posiada osobowości prawnej. Na terenie każdego kraju poszczególni sygnatariusze rozwiązują ten problem we własnym zakresie. Strona polska, aby ułatwić samo-rządom szczebla lokalnego uczestnictwo we
współpracy transgranicznej, utworzyła właśnie Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion Bałtyk, które posiada osobowość prawną i jest jednym z sygnatariuszy umowy o utworzeniu Euroregionu. Polska strategia
przewiduje realizację takich zadań jak:
•rozwój kontaktów międzyludzkich budujących demokrację lokalną;
•rozbudowę i modernizację infrastruktury komunikacyjnej;
•rozwój turystyki;
•ochronę i kształtowanie środowiska naturalnego;
•poprawę bezpieczeństwa i przeciwdziałanie patologiom społecznym.
Euroregion uczestniczy w
programach pomocowych, w ramach Phare Credo i Phare CBC oraz w programie Interreg III B, a obecnie -w programie Bałtyku południowego. Dzięki zarządzaniu Funduszem Małych Projektów, w ramach programu
Phare, organizacja posiada dobre narzędzie wspierające realizację podejmowanych zadań. Fundusz wspiera takie projekty jak m.in.: wymiana kulturalna, rozwój demokracji lokalnej, współpraca trans-graniczna,
studia i koncepcje rozwojowe, rozwój gospodarczy i turystyka. Na bazie tych dziedzin zrealizowano przedsięwzięcia, które często są kontynuowane już na wyższym poziom współpracy transgranicznej.
W
ciągu 6 lat funkcjonowania, zrealizowano ponad 150 projektów, w tym m.in. Seagull II, który miał na celu wspieranie tworzenia instytucji oraz wzmacnianie transnarodowego rozwoju przestrzennego. Projekt
miał stworzyć podstawy m.in. do przyszłych inwestycji w środowisko naturalne i infrastrukturę i dzięki temu przyczynić się do zrównoważonego rozwoju całego regionu.
Jako że na terenie regionów
członkowskich Euroregionu Bałtyk utrzymują się znaczne różnice w poziomie rozwoju, opracowano Wspólny Transnarodowy Program Rozwoju, wypracowany w ramach projektu Seagull. Określa on 4 priorytetowe
obszary rozwoju: poprawę środowiska biznesowego (poprzez promocję innowacyjności i klimatu dla inwestycji, budowę platformy współpracy dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich oraz trans-narodową współpracę
turystyczną), działanie na rzecz poprawy infrastruktury transportu, wzmacnianie współpracy na rynku pracy oraz wdrażanie przepisów Unii dotyczących energii odnawialnej i ochrony środowiska. 28 listopada
2005 r. Rada Euroregionu podjęła decyzję o przyjęciu ostatecznej wersji programu, który będzie realizowany w ciągu następnych 10-15 lat. Centralnym zadaniem jest wspomaganie władz lokalnych i regionalnych
w procesie jego wdrażania.
Euroregion podejmuje także inicjatywy z zakresu gospodarki morskiej. Obejmują one głównie konferencje, które odbywają się przy okazji posiedzeń rady. Zapraszani są na nie
zarówno przedstawiciele ministerstw odpowiedzialnych za branżę morską, jak i specjaliści w tej dziedzinie.
- Spotkania dotyczyły m.in. bezpieczeństwa żeglugi na Bałtyku, szczególnie w aspekcie
transportu ropy tankowcami, które powinny mieć podwójne poszycie burt (z czym największy problem mają Rosjanie) czy planowanej budowy gazociągu Nord Stream po dnie Bałtyku, o czym dyskutowano w ub.r., w
Gdańsku -informuje J. Zielińska.
Z kolei polskie Stowarzyszenie Gmin wspiera plany rozwojowe portu w Elblągu oraz działania mające doprowadzić do budowy (do 2013 r.) kanału żeglugowego przez
Mierzeję Wiślaną. Ma on umożliwić portowi w Elblągu przyjmowanie statków pełnomorskich, o zanurzeniu do 4-5 m i nośności 3500-40001. Założenia rozwojowe nie przewidują konkurowania z portami o podstawowym
znaczeniu dla gospodarki narodowej, lecz zakładają pełnienie przez Elbląg funkcji, których duże porty nie realizują, bądź realizują w minimalnym stopniu. Elbląg ma już gwarancje obsługi ładunków z Ukrainy
i Białorusi, a w przyszłości możliwe jest również podjęcie starań o obsługę handlu zagranicznego Słowacji i Mołdawii. Realizowane będą również inwestycje mające na celu przystosowanie portu do nowych
uwarunkowań, w tym: budowa obrotnicy dla statków, pogłębienie torów wodnych i rzeki Elbląg, budowa nowych bocznic kolejowych oraz modernizacja linii kolejowej Elbląg - Morąg-Olsztyn.
-----------------------------------------
Euroregion Bałtyk
•powierzchnia: 101 034 km2
•ludność: 5 942 070
Polska: województwo pomorskie i war-
mińsko-mazurskie zamieszkuje 3 653 300 ludności; największe miasta: Gdańsk, Gdynia, Słupsk, Olsztyn, Elbląg.
Litwa: Kłajpeda i Okręg Klajpedzki; 415 800 ludności; największe miasta: Kłajpeda.
Łotwa: Region Kurlandzki; 331 530 lud-ności; największe miasta: Liepaja, Vent-spils, Talsi.
Rosja: Obwód Kaliningradzki; 935 000 ludności; największe miasta: Kaliningrad, Czerniachowsk,
Sowieck.
Szwecja: Regiony Blekinge, Kalmar, Kro-noberg; 562 440 ludności; największe miasta: Karlskrona, Kalmar, Vaxjo.
Dania: wyspa Bornholm; 44 000 ludności; największe miasto:
Ronne.
Wydrukuj artykuł
