Na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w Sopocie odbyła się, 11 maja br., konferencja naukowa "Wspólna europejska a
polska polityka morska".
Motywem jej zorganizowania było zaproszenie Komisji Europejskiej do podjęcia dyskusji na temat zapisów Zielonej Księgi z 2006 r. Podjęto tam próbę nakreślenia europejskiej
wizji mórz i oceanów oraz polityki morskiej Wspólnoty. Określenie kierunków zintegrowanej polityki morskiej tak dużego ugrupowania jest zadaniem bardzo trudnym, a zatem niezbędne jest oparcie się na
stanowiskach rządów poszczególnych państw członkowskich i opiniach polityków, naukowców oraz praktyków gospodarczych. Efektem zebranych opinii i propozycji będzie Biała Księga, dotycząca polityki morskiej
UE, która będzie miała charakter obligatoryjny dla członków Wspólnoty. Jednakże rządy państw członkowskich będą musiały opracować narodowe polityki morskie, które zapewne będzie charakteryzowało
zróżnicowane podejście do poszczególnych problemów.
Konferencja w Sopocie odbywała się pod patronatem ministra gospodarki morskiej, marszałka województwa pomorskiego oraz rektora UG. Problematyka,
której była poświęcona, wzbudziła duże zainteresowanie, co znalazło odzwierciedlenie w ożywionej dyskusji. Podsumowując konferencję, profesor Jerzy Kujawa stwierdził, że wspólnota podstawowych interesów i
problemów, jakie mają państwa należące do UE w zakresie działalności na morzu i z morzem związanej, jest tak oczywista, iż wspólna polityka morska wydaje się być wręcz nakazem rozumu, a zatem
przedstawiona przez komisję idea nowej, szeroko zakrojonej, całościowej i wewnętrznie zintegrowanej polityki morskiej UE, winna zyskać akceptację wszystkich państw członkowskich.
Oto niektóre
wnioski, jakie wynikły z dyskusji, jak i z przygotowanych referatów:
1. Wspólna polityka morska nie może zastąpić własnej polityki morskiej poszczególnych państw członkowskich UE.
2. W ramach
wspólnej polityki morskiej celowe jest kształtowanie wspólnych zasad bezpieczeństwa, standardów ekologicznych, swobodnego przepływu kapitału, budowy powiązań sieciowych systemów transportowych,
ułatwiających wykorzystanie morza jako środowiska transportowego. Uzasadnione zaś jest zachowanie autonomii poszczególnych państw, w zakresie kształtowania własnych strategii rozwoju. Wspólna polityka
powinna ułatwiać wyrównywanie różnic istniejących w poziomie rozwoju gospodarki morskiej w poszczególnych krajach.
3. W koncepcji nowej polityki morskiej UE są elementy, które mogą budzić obawy o
uszczuplenie praw i kompetencji państw członkowskich (koncepcje "wspólnej przestrzeni morskiej UE", "wspólnej morskiej straży granicznej", "wspólnego rejestru okrętowego", czy wreszcie
"wspólnego członkostwa" w międzynarodowych organizacjach morskich), co może osłabić wolę tych państw do akceptacji idei wspólnej polityki morskiej.
4. W ramach takiej polityki wskazane jest
upowszechnianie najlepszych doświadczeń w zakresie zarządzania, rozwiązań organizacyjnych, finansowych, technologii, kształcenia, a także realizowanie integracyjnych projektów regionalnych.
5. Dla
poprawy konkurencyjności transportu morskiego UE, niezbędna jest pomoc państw członkowskich dla armatorów i marynarzy.
6. UE powinna nadać większą rangę problemom edukacji i rozwoju zasobów ludzkich
dla potrzeb gospodarki morskiej państw członkowskich. Stworzenie zintegrowanego systemu zarządzania kadrami morskimi UE umożliwi osiągnięcie samowystarczalności w zawodach morskich i rozwój szkolnictwa
morskiego na najwyższym poziomie.
7. Niezbędne jest wspomaganie żeglugi bliskiego zasięgu oraz koncepcji autostrad morskich, służących także zrównoważonemu rozwojowi europejskiej sieci transportowej.
8. Niezbędne jest kształtowanie zrównoważonego rozwoju europejskiego systemu transportowego, zwłaszcza koordynacja rozwoju portów, w tym wspieranie rozwoju portów średnich i mniejszych oraz
infrastruktury dostępu do nich od strony morza i - zwłaszcza - od strony lądu.
9. Do uzyskania efektów synergii mogą przyczynić się klastry powoływane przez przedsiębiorstwa branży morskiej. Niezbędna
jest zatem promocja działań prowadzących do integracji przedsiębiorstw gospodarki morskiej.
10. Niezbędne jest ukształtowanie nowej świadomości Europejczyków, dotyczącej znaczenia morza jako źródła
dobrobytu i rozwoju gospodarczego.
11. Zmianie powinna ulec rola państw narodowych w prowadzeniu polityki morskiej, zwłaszcza w zakresie: budowy, rozbudowy, utrzymania obiektów infrastruktury
transportowej; wspierania procesu edukacji i badań naukowych służących wzrostowi innowacyjności i konkurencyjności gospodarki; tworzeniu korzystnego dla gospodarki morskiej klimatu inwestycyjnego,
aktywizowaniu rozwoju przedsiębiorczości w regionach nadmorskich.
12. Państwa członkowskie powinny mieć na uwadze, że prowadzenie skutecznej, wspólnej polityki nie będzie możliwe bez zgody na pewien
transfer kompetencji do organów i instytucji Wspólnoty. Takie nastawienie musi przyświecać również stanowisku Polski.
13. Holistycznego charakteru przyszłej, wspólnej polityki morskiej nie należy
rozumieć jako zaprzeczenia wartości morskich polityk sektorowych. Każdy z sektorów działalności na morzu i przy morzu ma swoją specyfikę, swoje problemy, których rozwiązywanie będzie wymagać odmiennych
sposobów oraz środków administracyjno-prawnych i ekonomicznych.
Wnioski z konferencji przekazane zostaną przez jej organizatorów do Komisji Europejskiej.