Polska Izba Spedycji i Logistyki opublikowała właśnie III, poszerzone i uaktualnione, wydanie wielce pożytecznej dla całej branży TSL książki: "Podręcznik spedytora". Została ona opracowana przez wybitnych specjalistów teoretyków z Uniwersytetu Gdańskiego i praktyków, w interesującej formie pytań i odpowiedzi, których jest w sumie 444, a więc o 106 więcej niż w wydaniu I. Poszerzono także zespół autorski i dokonano pewnych, nieznacznych zmian w jego składzie. Treść książki podzielono na XXII rozdziały. W rozdziale I przedstawiono aspekty prawne działalności spedycyjnej, zarówno w Polsce, jak i w wybranych krajach. Szczególnie ważne dla naszych spedytorów są uwagi dotyczące nowych uregulowań prawnych spedycji drogowej, w związku z nowelizacją ustawy o transporcie drogowym, która weszła w życie 1 lipca 2006 r. (Wprowadziła m.in. licencjonowanie działalności spedycyjnej związanej z transportem samochodowym.) Rozdział II omawia 10 dokumentów spedycyjnych FIATA (zamieszczone zostały tam wzory 3 z nich, najczęściej stosowane w praktyce, co może być pomocne dla osób korzystających z podręcznika). Rozdział III, traktujący o polityce transportowej Unii Europejskiej w odniesieniu do wszystkich gałęzi transportu, ukazuje przebieg i stan integracji transportu w ramach UE, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Zakres autonomicznej polityki transportowej naszego kraju ulega - i nadal będzie ulegał - ograniczaniu, na rzecz wspólnej polityki transportowej prowadzonej przez Brukselę, której będziemy musieli się podporządkowywać. W tym kontekście, znajomość kierunków wspólnej polityki transportowej UE jest istotna, gdyż Unia jest bardzo skuteczna w realizacji swoich założeń. W podręczniku kompetentnie przedstawiono także ewolucję stosunku Komisji Europejskiej do konferencji żeglugowych, jako porozumień o charakterze kartelowym. Kolejny rozdział poświęcono ogólnym zagadnieniom transakcji w handlu zagranicznym, z uwzględnieniem zmian, jakie nastąpiły w tym zakresie po akcesji Polski do Unii. Natomiast rozdział V to szczegółowa charakterystyka wszystkich formuł handlowych stosowanych w handlu zagranicznym. Ich omówienie jest bardzo precyzyjne i może ułatwiać podejmowanie prawidłowych decyzji w odniesieniu do gestii transportowej i transakcji handlu zagranicznego. Mam jedynie nieco inny pogląd jeżeli chodzi o "pokrywanie kosztów transportu" (str. 166) przez gestora transportu. Otóż - moim zdaniem - ten kto ma gestię transportową, ma obowiązek opłacenia kosztów transportu, a koszty te ponosi zawsze importer towaru. Równie precyzyjny i kompleksowy jest rozdział VI, w którym omówiono formy płatności w handlu zagranicznym. Szczególnie cenne jest tu zaprezentowanie najbardziej aktualnych uregulowań prawnych dotyczących tych płatności oraz wzorów używanych dokumentów. Kolejne rozdziały książki poświęcone są poszczególnym gałęziom i rodzajom transportu, obsługującym handel zagraniczny (VII - transport morski, VIII - porty morskie, IX - transport drogowy, X - transport kolejowy, XI -transport lotniczy, XII - transport wodny śródlądowy i XIII -transport multimodalny). Wypada przy tej okazji wspomnieć, że współautorem rozdziału VII jest nieżyjący już Franciszek Jaśniak, wybitny specjalista w dziedzinie spedycji międzynarodowej, inicjator I wydania "Podręcznika spedytora". Rozdział XIV omawia technologie informatyczne wykorzystywane przez spedytorów, bez których trudno sobie wyobrazić sprawne działanie współczesnego spedytora, zwłaszcza międzynarodowego, zaś kolejny rozdział dotyczy podstawowych pojęć z zakresu logistyki, które mogłyby być nieco szerzej potraktowane. Być może, nie uczyniono tego z powodu i tak dość pokaźnych rozmiarów podręcznika. Rozdział XVI omawia przewozy ładunków niebezpiecznych wszystkimi gałęziami transportu. W handlu międzynarodowym przewozi się coraz więcej tego typu ładunków i dlatego znajomość tej problematyki przez spedytorów jest niezbędna. Kolejny rozdział o przewozach ładunków ponadnormatywnych jest zupełnie nowym elementem, którym słusznie uzupełniono książkę, bo również i rola tych ładunków w przewozach rośnie. Końcowe rozdziały podręcznika dotyczą kolejno: XVIII - ubezpieczeń transportowych, XIX - obsługi celnej towarów, XX - podatku VAT w transporcie i spedycji, XXI - marketingu w firmie spedycyjnej oraz XXII - etyki w biznesie spedycyjnym. Szczególnie wysoko oceniam nowy rozdział XX - o podatku VAT, który został napisany przejrzyście i fachowo. Porusza tematykę, z którą w przeszłości wiązało się wiele niejasności oraz dyskusji w środowisku spedytorów międzynarodowych i przewoźników samochodowych. Zawartość podręcznika dowodzi, że jest to opracowanie kompleksowe, omawiające w zasadzie wszystkie najważniejsze problemy, z którymi styka się spedytor i chociaż zajmuję się spedycją od 40 lat, nie mógłbym wskazać jakiegoś istotnego zagadnienia, które zostało pominięte przez zespół autorski. Pożytecznym dla czytelnika uzupełnieniem są załączone akty prawne (w tym decyzje, dyrektywy i rozporządzenia UE), spis skrótów, indeks rzeczowy oraz bibliografia. Podręcznik zawiera treści aktualne, przydatne w pracy każdego spedytora. Będą do niego zapewne sięgać także studenci, zwłaszcza ci piszący prace dyplomowe z zagadnień dotyczących branży TSL. Sugerowałbym jednocześnie, aby następne, IV wydanie, przy niewielkim rozszerzeniu tematyki logistycznej (np. o główne koncepcje logistyczne), nosiło tytuł i "Podręcznik spedytora i logistyka", co mogłoby poszerzyć krąg jego odbiorców, gdyż moda na logistykę w Polsce będzie nadal rosła.