Urząd Statystyczny w Szczecinie wydał publikację "Porty morskie i żegluga morska w Polsce w latach 2002-
2004". Obrazuje ona zmiany, jakie zaszły w tym okresie w naszych portach, żegludze morskiej i przybrzeżnej, przemyśle okrętowym i rybołówstwie, a także w transporcie towarów polskiego handlu
zagranicznego, realizowanym przez polskich i obcych przewoźników, w relacjach z polskimi portami. Ponadto, publikacja zawiera dane dotyczące zatrudnienia, wynagrodzeń i finansów w wybranych rodzajach
działalności gospodarki morskiej. Cennym uzupełnieniem są informacje o obrotach różnych grup towarów i ruchu pasażerów w pozostałych portach bałtyckich, co umożliwia porównanie i określenie pozycji
polskich portów. Oto najważniejsze tendencje, jakie rysują się na podstawie tej publikacji.
Obroty ładunkowe w morskich portach handlowych, w latach 2002-2004, systematycznie rosły. W 2004 r.
wyniosły 56,9 mln t, tj. o 9,9% więcej niż w 2003 r. (w 2003 r. - o 5,8% więcej niż w 2002 r.). Od 2003 r. wzrost dotyczył wszystkich grup ładunków - z wyjątkiem węgla i koksu. Największy wzrost w 2004
r., w stosunku do roku poprzedniego, odnotowano w przeładunkach rud oraz ropy i przetworów naftowych, natomiast najmniejszy - w przeładunkach drewna oraz ładunków zaliczanych do grupy "inne masowe". W
przeładunkach węgla i koksu wystąpił od 2003 r. spadek. W 2003 r. największy wzrost obrotów odnotowano w grupie ropa naftowa i jej przetwory, drewno i ruda, a spadek - w grupie węgla i koksu.
Dominujący udział w strukturze obrotów ładunkowych, w latach 2002-2004, stanowiły suche i ciekłe ładunki masowe (prawie 3/4 obrotów ładunkowych ogółem), przy czym, najwięcej przeładowywano węgla i koksu
oraz ropy naftowej i jej przetworów (prawie połowa obrotów ogółem). Wśród dużych portów, największy wzrost tego typu obrotów, w analizowanym okresie, odnotowano w Gdańsku, Gdyni i Policach. Natomiast
wśród małych portów, największy wzrost obrotów nastąpił w Stepnicy.
Ponad 99% portowych obrotów ładunkowych było wynikiem działalności 5 portów: Gdańska, Gdyni, Szczecina, Świnoujścia i Polic.
Udział pozostałych: Stepnicy, Kołobrzegu, Darłowa, Ustki, Władysławowa i Elbląga, był znikomy i wyniósł ok. 0,5%. W latach 2002-2004 wzrastał udział portu w Gdańsku, spadał natomiast, lub utrzymywał się
na względnie stałym poziomie, udział pozostałych portów.
W 2004 r., w stosunku do roku poprzedniego, w polskich portach morskich zmalała (o 36,3%) liczba odwiedzających je pasażerów, zarówno
przyjeżdżających, jak i wyjeżdżających. W 2003 r., w porównaniu z 2002 r., odnotowano spadek o 3,5% ruchu pasażerskiego: przyjazdy zmniejszyły się o 5,9%, a wyjazdy - o 1,0%.
Morska flota
transportowa liczyła na koniec 2004 r. 118 statków, tj. o 2 więcej niż w 2003 r., o łącznej nośności 2,40 mln t i pojemności brutto 1,71 min. W 2004 r. przybyły 4 statki, o nośności 51,6 tys. t, a ubyły 2
statki, o nośności 3,8 tys. t. Ponadto, w efekcie przeklasyfikowań, nośność statków zmniejszyła się o 0,9 tys. t. Flotę na koniec 2004 r. stanowiły głównie statki do przewozów ładunków stałych, tj.:
-
72 masowce o łącznej nośności 1,95 mln t,
- 26 drobnicowców niespecjalistycznych o łącznej nośności 365,7 tys. t i 12,6 tys. TEU
- 1 kontenerowiec o nośności 5,2 tys. t i 400 TEU.
Liczba statków
do przewozów ładunków stałych wzrosła o 2 (o 2,1%) w porównaniu z 2003 r. i o 4 (o 4,3%) w stosunku do 2002 r. Liczba zbiornikowców i promów utrzymywała się na zbliżonym poziomie. Na koniec 2004 r. morska
flota transportowa posiadała 4941 miejsc pasażerskich, tj. o 3,7% więcej niż w 2003 r. i o 32,9% więcej niż w 2002 r.
Systematycznie zmniejszała się liczba statków pływających pod polską banderą. W
2004 r. było ich 12, o nośności 22,5 tys. t i stanowiły one 10,2% ogólnej liczby statków i 0,9% ich nośności (w 2003 r. odpowiednio: 17,2% i 9,6%, a w 2002 r. - 19,3% i 11,0%). Większość jednostek (89,8%)
zarejestrowanych było pod obcymi banderami. Polskie statki pływały najczęściej pod banderami: Malty, Cypru, Wysp Bahama i Vanuatu.
Średni wiek jednostek na koniec 2004 r. wynosił 19,5 lat (dla statków
pływających pod banderą polską - 29,2 lat, a dla statków pływających pod banderą obcą - 18,4 lat), podczas gdy w 2003 r. - 18,9 lat, a w 2002 r. - 18 lat.
Ponadto, polscy armatorzy i operatorzy
eksploatowali (według stanu na koniec 2004 r.) 12 statków transportu morskiego, nie stanowiących polskiej własności ani współwłasności, o łącznej nośności 64,0 tys. t. Było to:
- 6 kontenerowców, o
łącznej nośności 29,8 tys. t i pojemności brutto 23,5 tys.;
- 3 statki ro-ro o łącznej nośności 16,6 tys, t i pojemności brutto 32,6 tys.;
- 1 drobnicowiec o nośności 13,9 tys. t i pojemności brutto
11,6 tys.
Statki te były zarejestrowane pod banderami: Antigua Barbuda (3 statki), Norwegii (3 statki) oraz po 1 statku pod banderami: Cypru, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Liberii, Malty, Holandii.
Morską flotą transportową polscy armatorzy i operatorzy w 2004 r. przewieźli 22,5 mln t ładunków (o 11,5% mniej niż w 2003 r. i o 10,8% mniej niż w 2002 r.) i wykonali pracę przewozową, wynoszącą 55,1
mld tonomil (o 1,7% większą niż w 2003 r. i o 2,0% mniejszą niż w 2002 r).
Z portów polskich do portów obcych wywieziono 3,3 mln t (14,8% ogólnych przewozów), a przywieziono 3,1 mln t (13,7% ogółu).
Pomiędzy portami obcymi przewieziono 15,8 mln t ładunków, co stanowiło 70,4% przewozów ogółem. Udział ładunków polskiego handlu zagranicznego w przewozach ogółem, w 2004 r., wyniósł 18,9% (w 2003 r. i w
2002 r., odpowiednio: 35,8% i 34,6%).
W 2004 r. morską flotą transportową przewieziono 1,4 mln t ładunków w kontenerach, tj. o 42,6% więcej niż w 2003 r. i o 141,8% więcej niż w 2002 r. Łącznie, w 2004
r,, przeładunki kontenerów w polskich portach wyniosły ponad 450 tys. TEU i były o ponad 9 tys. TEU większe, niż rok wcześniej. Najwięcej przeładowano ich w Gdyni - ponad 377 tys. TEU, w Gdańsku -prawie
44 tys. TEU, w Szczecinie - ponad 27 tys. TEU, a w Świnoujściu -1,8 tys. TEU.
W 2004 r. promami przewieziono 625,6 tys. osób, tj. o 19,0% więcej, niż w 2003 r. oraz o 12,1% więcej - w porównaniu z
2002 r. Natomiast przewozy pasażerów statkami towarowymi, były większe o 17,6%, w stosunku do 2003 r., ale o 40,8% mniejsze, niż w 2002 r. Ponadto, promami przewieziono ok. 142,4 tys. kierowców samochodów
ciężarowych, tj. o 11,3% więcej, niż w 2003 r. i o 28,3% więcej, niż w 2002 r.