Kluczowymi elementami polskiej gospodarki morskiej, wymienionymi w "Strategii rozwoju polskiej gospodarki
morskiej do 2015r.", którą przyjął ustępujący rząd Marka Belki, 11 października br., są: żegluga i porty morskie. W dokumencie zaprezentowane zostały zagadnienia z zakresu: żeglugi morskiej i
śródlądowej, portów, przemysłu okrętowego i wyposażenia, morskiego przemysłu wydobywczego, rybołówstwa morskiego, szkolnictwa i działalności naukowo-badawczej, administracji morskiej i śródlądowej,
turystyki oraz ochrony biologicznej na obszarach morskich.
Żegluga morska
Rząd przyjął, że podstawowym celem w rozwoju żeglugi jest poprawa konkurencyjności polskiej floty transportowej w
Unii Europejskiej. Aby to osiągnąć, konieczne staje się stworzenie warunków odnowy i rozbudowy tonażu oraz umożliwienie armatorom pracy na zasadach porównywalnych z obowiązującymi w Unii. Strategią na
najbliższe dziesięciolecie będzie dążenie do utrzymania poziomu zatrudnienia polskich marynarzy i kadry oficerskiej, kształconej w polskich uczelniach morskich. Aby te cele zostały realizowane, niezbędne
są działania organizacyjno-prawne, takie jak np.: wprowadzenie w życie ustawy o podatku tonażowym (przyjętej przez rząd 18 października br. - patrz: wywiad z Janiną Mentrak), stworzenie systemu
finansowania zakupu statków przez armatorów krajowych w polskich stoczniach, wdrożenie zasad pomocy publicznej dla armatorów, w zakresie dopuszczalnym przez Unię, oraz wprowadzenie nowoczesnych regulacji
w zatrudnianiu marynarzy na statkach.
Porty morskie
W sferze zainteresowania rządu znajdują się wyłącznie porty o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Natomiast rozwój małych
portów i przystani morskich zależeć będzie od strategii rozwoju regionów nadmorskich.
Celem strategicznym w zakresie rozwoju morskich portów polskich jest włączenie ich do infrastruktury transportowej
zarówno krajowej, jak i europejskiej. Aby to założenie stało się faktem, konieczna jest budowa łańcuchów lądowo-morskich w układzie Północ - Południe, w tym autostrady A-1. Konieczne jest także
dostosowywanie infrastruktury portowej do zmiany struktury przeładunków, poprzez budowę nowoczesnych terminali kontenerowych, promowych oraz centrów logistycznych.
Do zrealizowania tych celów niezbędne
jest wdrożenie nowej ustawy o portach i przystaniach morskich oraz sukcesywne porządkowanie stosunków własnościowych w portach, stworzenie warunków finansowania infrastruktury portowej oraz infrastruktury
dostępu od strony morza i lądu ze środków Unii, zagwarantowanie w budżecie państwa niezbędnych środków na pokrycie wkładu krajowego, a także ustalenie sposobu gromadzenia pieniędzy na wykup gruntów
portowych.
Żegluga śródlądowa
W tej dziedzinie najważniejszym zadaniem jest rozwój dróg wodnych Odry i Wisły oraz ustalenie organu odpowiedzialnego za sprawy związane z transportem
śródlądowym. Instytucja ta kontynuowałaby realizację inwestycji w ramach "Programu dla Odry 2006". Planowane jest także opracowanie programu modernizacji drogi wodnej Wisły oraz prowadzenie prac
badawczych związanych z infrastrukturą dróg wodnych w relacji Wschód -Zachód, preferowanych przez UE. Ponadto, konieczne jest stworzenie warunków finansowania infrastruktury dróg wodnych śródlądowych ze
środków unijnych, zapewnienie wzrostu dochodów Funduszu Żeglugi Śródlądowej oraz zwiększenie stopnia jego wykorzystania. W dokumencie zapisano również doprowadzenie do przystąpienia Polski do
Europejskiego Porozumienia nt. Głównych Dróg Wodnych Międzynarodowego Znaczenia (AGN).
Przemysł okrętowy i wyposażenia okrętowego
Celem strategicznym rządu w tej dziedzinie jest - oprócz
eksportu - zabezpieczenie potrzeb armatorów krajowych, w zakresie budowy oraz remontów statków w stoczniach polskich, i tworzenie im w tym celu odpowiednich warunków. Osiągnięcie tego wymagać będzie
m.in.: wdrożenia zasad pomocy publicznej dla stoczni, w ramach dopuszczalnych przez Unię; realizacji ustawy o dopłatach do umów na budowę niektórych typów statków morskich; stworzenia systemu finansowania
zakupu statków przez amatorów krajowych w polskich stoczniach; bardziej efektywnego wykorzystania krajowego zaplecza naukowo-badawczego; realizacji harmonogramu konsolidacji przemysłu stoczniowego;
wykorzystania polskich stoczni do budowy i remontów okrętów marynarki wojennej, zarówno polskiej, jak i państw NATO; wzmożonych działań na rzecz odzyskania rynków wschodnich. Ten ostatni zapis jest zgodny
z dokumentem rządowym "Program odzyskania rynków wschodnich", przyjętym w 2003 r.
Rybołówstwo morskie
Polscy rybacy i firmy zajmujące się rybołówstwem, operujące zarówno na Bałtyku,
jak i na innych łowiskach, muszą maksymalnie wykorzystać kwoty połowowe przyznane Polsce przez UE. Niezbędna jest też modernizacja floty i portów rybackich oraz stworzenie warunków dla pełnego
wykorzystania środków unijnych przeznaczonych na wsparcie tego sektora.
Jednocześnie należy podjąć działania na rzecz zorganizowania sprawnego rynku rybnego i rentowności całego sektora. Rząd zakłada
wzrost jakości produktów rybnych, rozwój nowych technologii w przetwórstwie, a także uwzględnianie potrzeb rybołówstwa w planach przestrzennego zagospodarowania wybrzeża i obszarów morskich.
Morski przemysł wydobywczy
Priorytetowym celem jest zagospodarowanie i wykorzystanie walorów morskiej strefy ekonomicznej i polskiego pasa nadmorskiego. Należy więc przystąpić do poszukiwania
i badania nowych, podmorskich złóż ropy naftowej oraz gazu ziemnego na Bałtyku oraz rozszerzyć obszary koncesyjne przyszłego wydobycia poza granicami Polski.
Administracja morska i
śródlądowa
Administracja ta musi przede wszystkim przejmować i stosować prawa unijne i międzynarodowe. Planowana jest rozbudowa nowoczesnych radarowych systemów kontroli i zarządzania ruchem
statków (VTMS), rozbudowa struktury automatycznego systemu identyfikacji statków (AIS) oraz stworzenie systemu ostrzegania o zagrożeniach dla bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska morskiego. Należy
również wyznaczyć w polskich obszarach morskich trasy przepływu statków przewożących materiały niebezpieczne oraz wyeliminować ruch zbiornikowców o pojedynczych poszyciach kadłubów. W polskich obszarach
morskich powinno się również określić miejsca schronienia dla statków znajdujących się w niebezpieczeństwie. Konieczne jest również opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów
morskich oraz zbudowanie systemu informacyjnego żeglugi śródlądowej (River Traffic Information Service).
Szkolnictwo morskie i instytuty badawcze
Rząd zakłada przywrócenie opieki
merytorycznej ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej nad średnim szkolnictwem morskim oraz reaktywowanie kształcenia kadr dla rybołówstwa morskiego.
Turystyka morska i śródlądowa
Gospodarka morska to również usługi związane z rozwojem turystyki. Aby zapewnić sprawną obsługę powiększającej się z roku na rok liczby turystów odwiedzających Polskę, należy: utworzyć Centrum
Informacji Turystyki Morskiej, przygotować polskie porty do obsługi statków wycieczkowych oraz rozbudować bazy promowe. W strategii rozwoju zapisano wspieranie przez rząd działań samorządów w zakresie:
przygotowania zaplecza lądowego, usytuowanego w sąsiedztwie portów morskich i śródlądowych, rozwoju turystyki jachtowej oraz zapewnienia ochrony turystom i zwiększenia ich bezpieczeństwa w
portach.
Wydrukuj artykuł
