O planach utworzenia wschodnioeuropejskiego korytarza transportowego Kaliningrad/Kłajpeda - Odessa - i dalej do Azji,
Federacja Rosyjska informowała podczas IV Konferencji Ministrów Transportu Państw Morza Bałtyckiego w Gdańsku, w 2001 r. - i obecnie konsekwentnie dąży do tego celu. Zdaniem rosyjskich przedstawicieli
resortu transportu, rozszerzenie sieci TEN-T na Wschód i wykreowanie nowego korytarza transportowego powinno zakończyć się w 2015 r.
Przejawem tych działań są (znajdujące się w końcowym etapie)
przygotowania do zawarcia przez Rosję z Litwą tzw. umowy "2K"- o ruchu towarowym do dwóch portów: Kaliningradu (Rosja) i Kłajpedy (Litwa). Rosyjskie władze szacują, że dzięki tym działaniom oba porty
powinny w ciągu najbliższych kilku lat zwiększyć swoje obroty o ponad 40 proc. W zabiegi te wkomponowuje się również powstająca unia portów nadbałtyckich Rosji i Pribaltiki: Ventspils, Tallina, Rygi i St.
Petersburga. Stosowne dokumenty zostały już podpisane, lub są w stanie końcowych negocjacji.
Kolejnym działaniem, zmierzającym do powstania euroazjatyckiego korytarza transportowego Północ -
Południe, było uruchomienie w 2002 r wahadła kolejowego dla pociągów towarowych z Kłajpedy do Odessy. Państwowe koleje Litwy, Białorusi i Ukrainy zawarły porozumienie o wprowadzeniu do eksploatacji
pociągu Viking, dla przewozów towarowych między Odessą a portem w Kłajpedzie. Jest on przystosowany do przewozu standardowych kontenerów oraz posiada platformy do przewozu samochodów, lor i zestawów
drogowych.
Operatorem pociągu na Litwie jest spółka państwowa litewskich kolei - Lietuvos Gelezinkeliai, na Białorusi - państwowa spółka kolejowa zajmująca się przewozami cargo - Belintertrans,
a na Ukrainie - należące do państwa Transport Service Center Liski. Operatorem w porcie kłajpedzkim została najlepsza tamtejsza spółka przeładowcza - KLASCO, obsługująca terminal kontenerowy. Pociąg
kursuje raz w tygodniu, w zależności od zakontraktowanych ładunków. W ciągu 68 godzin pokonuje dystans z Odessy (dworzec Usatovo) do Kłajpedy (dworzec Draugiste), a drogę powrotną - w ciągu 72 godzin.
Powoli także ulegają modernizacji drogi w relacji: porty południowo-wschodniego Bałtyku - Odessa. Poza krajami Pribaltiki, które dosyć intensywnie inwestują w międzynarodową sieć drogową,
zwłaszcza na przebiegu I paneuropejskiego korytarza transportowego, do prac nad nowo powstającym korytarzem transportowym włączyła się także Ukraina. Włoska kompania Torno Internazionale Spa udzieli
Ukrainie kredytu w wysokości 420 mln euro na budowę płatnej autostrady Kijów - Odessa, o długości 466 km (rekonstrukcja i modernizacja). Umowę w tej sprawie podpisano w Jałcie 9 października br., o czym
poinformował minister transportu Ukrainy, Heorhij Kyrpa. Pożyczki udzielono na 40 lat i będzie ona spłacana głównie z wpływów osiąganych z eksploatacji samej autostrady i infrastruktury, która wokół niej
powstanie. Według ukraińskiego resortu transportu, pierwszych transzy kredytu należy oczekiwać na początku następnego roku. Prace budowlane na autostradzie Kijów - Odessa mają rozpocząć się za pół roku,
tj. na wiosnę 2004 r.
Kolejnym przedsięwzięciem, zmierzającym do utworzenia euroazjatyckiego korytarza transportowego jest LOTR - Latvian Oil Transit Route (Łotewski Naftowy Szlak Tranzytowy).
LOTR jest integralną częścią multimodalnego systemu obsługującego tranzyt, m.in. przez Łotwę, eksportowej rosyjskiej ropy naftowej. Składa się on na Łotwie z fragmentu sieci do transportu rurowego
(ropociągowej), sieci kolejowej, portu w Ventspils oraz terminali przystosowanych do obsługi tankowców. Obecnie port Ventspils, czynny cały rok, jest w stanie obsłużyć, z udziałem transportu morskiego, 18
mln ton ropy rocznie, docelowo - 20-35 mln t.
Wszystkie te zabiegi, decyzje i konsekwentnie realizowane plany Rosji i państw Pribaltiki nabierają coraz bardziej realnego kształtu, w postaci
nowych linii kolejowych, inwestycji portowych, czy też modernizowanych autostrad i sieci ropociągów. Owocuje to zwiększeniem się obrotów w nadbałtyckich portach tych państw. Porty polskie natomiast
straciły w międzyczasie, w 1997 r., przodownictwo na południowym Bałtyku (patrz: tabela).
W 2002 r. mały, eks-wojenny port Rosji - Kaliningrad, przewyższył obrotami port w Gdyni. Łotewski port
Ventspils, od 1999 roku stał się jednym z prężniej rozwijających się portów tranzytowych w Europie. Rosja i kraje Pribaltiki w sposób najbardziej racjonalny wykorzystują swoją rentę geograficzną, jaką
jest dostęp do morza. Małe państwa dawnych republik radzieckich, które od 1 maja 2004 r. - tak samo jak Polska - wstępują do UE, nie boją się kooperować, ani z dawnym hegemonem, ani między sobą.
Solidarnie pracują, wykorzystując fundusze UE, ściągając inwestorów, jednocząc się nad utworzeniem i wykreowaniem euroazjatyckiego korytarza transportowego, tworząc wspólny, jednolity rynek usług
portowych i transportowych. Pod wpływem Rosji, z której żyją, dzięki tranzytowi, dążą do ustalania wspólnych taryf portowych i kolejowych, a porty poddają specjalizacji usług na wspólnym
rynku.